یکی از انواع شرکت های تجاری ، شرکت نسبی است .

در یک تقسیم بندی انواع شرکت های تجاری در2 گروه قرار می گیرند : (شرکت های سرمایه و شرکت های اشخاص ). شرکت نسبی جزء شرکت های اشخاص می باشد .

شرکت نسبی با شرکت مدنی شباهت زیادی دارد ولی وجود 2 تفاوت عمده این دو شرکت را از هم متمایز می کند :

• موضوع فعالیت شرکت نسبی حتما باید امور تجارتی باشد

• وجود شخصیت حقوقی برای شرکت نسبی

در نگاه اولی که به نام شرکت نسبی می اندازیم واژه نسبی توجه مان را جلب می کند و این سوال در ذهن ایجاد می شود که کلمة نسبی در نام این شرکت نشان دهندة چیست ؟

در یک تعریف ساده از این شرکت ، همان طور که از نامش هم پیداست می توان گفت که میزان مسئولیت هر شریک در این شرکت به نسبت سرمایه ای است که در شرکت دارد . در قالب یک مثال مسئولیت شرکاء در شرکت نسبی به این صورت است که اگر فرضاً 5 نفر باهم یک شرکت نسبی را تاسیس نمایند و هرکدام 5/1 از سرمایه شرکت را آورده باشند در هنگام پرداخت بدهی های شرکت نیز هر کدام ازشرکا نسبت به پرداخت 5/1 از قروض شرکت مسئولیت دارند .

شرکت نسبی همان طورکه گفته شد در گروه شرکت های اشخاص قرار دارد بنابراین به شرکت تضامنی بی شباهت هم نیست . در هر دو این شرکت ها اگر دارایی شرکت برای پرداخت بدهی هایش کافی نباشد مسئولیت شرکا از سرمایه اولیه ای که به شرکت آورده اند بیشتر است ، در شرکت تضامنی شرکاء نسبت به تمام دیون شرکت مسئولیت تضامنی دارند ولی در شرکت نسبی مسئولیت هر شریک محدود به نسبت دارایی اش به سرمایه شرکت است .

تعیین نام شرکت نسبی

در تعیین نام این شرکت باید توجه شود که عبارت شرکت نسبی به علاوة نام یکی از شرکاء حتماً قید شود . علاوه براین در ادامه نام شرکت از عباراتی هم چون سایر شرکاء هم استفاده شود. به طور مثال : شرکت نسبی حسین و برادران

قید عبارت نسبی در نام این شرکت باعث می شود تا اشخاصی که میخواهند با شرکت وارد فعالیت شوند از حدود مسئولیت شرکاء اطلاع کسب می نمایند.

 اداره شرکت نسبی

اعضاء شرکت می توانند یک نفر مدیر از بین خودشان یا از خارج شرکت انتخاب نمایند .

مسئولیت مدیر در مقابل شرکت هم چون وکیل است . یعنی برای رسیدن به اهداف شرکت تلاش خود را انجام می دهد ولی نسبت به نتیجة کار مسئولیت ندارد البته این تا جایی است که مرتکب تقصیری نشده باشد .

مدیری که در انجام وظایف خود کوتاهی نماید و یا تقصیر کرده باشد مسئول جبران خسارت هایی است که از ناحیه اعمال او به شرکت وارد شده است .

 تقویم سرمایه

 برای تشکیل شرکت نسبی باید تمامی سرمایه نقد تسلیم شرکت شده و سرمایه غیر نقد هم پس از ارزیابی( تقویم ) تحویل شرکت داده شود .

نکته ای که در ارزیابی سرمایة غیر نقد باید مورد توجه واقع شود این است که ارزیابی اموال حتماً توسط کارشناسان رسمی دادگستری انجام پذیرد چراکه تمامی شرکاء باید نسبت به قیمت ارزیابی شده رضایت داشته باشند .