شاید بارها اسم شرکت تضامنی به گوشتان رسیده باشد به ویژه در مورد صرافی‌ها ولی این سوال در ذهن شما جرقه زده شده یاشد که اصلاً شرکت تضامنی چه نوع شرکتی است ؟ چرا در بسیاری از موارد در کنار عنوان تضامنی ،از نام ونام خانوادگی یک شخص استفاده می کنند ؟هم چنین چه عاملی سبب می گردد که عبارت هایی نظیر" و برادران ، و پسران ، و سایر شرکا و امثالهم " در تعیین نام این نوع شرکت ها نقش داشته باشند . این در حالیست که چنین ویژگی کمتر در نام سایرانواع شرکت ها به چشمتان خورده است . چرا چنین وجه ممیزه ای برای تعیین نام شرکت های تضامنی مقرر گشته است . چه نوع شرکت هایی مکلفند در قالب شرکت های تضامنی خود را به ثبت برسانند.؟ بنابراین همانطور که ملاحظه می گردد در تعیین نام شرکت های تضامنی رعایت یک سری نکات کلیدی ضروری است و جزو الزامات قانونی محسوب می گردد . در صورت عدم رعایت این نکات ، ثبت شرکت تضامنی با مشکل مواجه شده و حتی در برخی موارد عواقب حقوقی و کیفری برای شرکا به دنبال خواهد داشت.  

نکته اول – درج عنوان " شرکت تضامنی" در نام شرکت

شرکت تضامنی شرکتی است که تحت اسم مخصوص ، بین دو یا چند شخص برای انجام امور تجاری ایجاد می گردد.هر یک از شرکا سرمایه نقد یا غیر نقد خود را که مورد ارزیابی ،قرار گرفته با خود به شرکت آورده و در مقابل آن سهم الشرکه دریافت می کند . موضوع این نوع شرکت ها حتماً باید حداقل یکی از انواع فعالیت های تجاری مذکوردر ماده 2 قانون تجارت باشد. بنابراین فعالیت غیر تجاری نمی تواند موضوع اصلی این نوع شرکت ها قرار گیرد. از طرفی دیگرحتماً باید حداقل 2 شخص اعم از حقیقی یا حقوقی موسس و شریک شرکت تضامنی باشند تا مسئولیت تضامنی معنا پیداکند. مسئولیت تضامنی در مقابل مسئولین نسبی است . یعنی مسئولیت هر یک از شرکا به پرداخت تمام یا قسمتی از بدهی های شرکت که بعد از انحلال هم چنان باقی مانده است و طلبکاران شخصی شرکت نتوانسته اند از دارایی های شرکت آن مقدار ازطلب خود را وصول نمایند. نتیجه آن که قید عبارت" تضامنی" در تعیین نام شرکت تضامنی یک الزام قانونی است و از دو جنبه حایز اهمیت می باشد .

   نخست از جانب شرکا - بدین توضیح که با عضویت در شرکت تضامنی و قبول مسئولیت تضامنی ، شرکا آگاه می شوند که دیگر مسئولیت آن ها بابت پرداخت بدهی های شرکت در مقابل اشخاص ثالث محدود به مبلغی که در شرکت سرمایه گذاری کردند، نیست . لذا ارتباطی به میزان و نسبت آن به کل دارایی شرکت ندارد . بدین ترتیب مسئولیت آن ها نامحدود خواهد بود و حتی ممکن است نه تنها آورده خود در شرکت را از دست بدهند ؛ بلکه ممکن است مجبور شوند از جیب خود نیز بدهی شرکت را پرداخت کنند. البته ذکر این نکته ضروری است که مسئولیت ایشان در رابطه داخلی بین شرکا به نسبت آورده ای است که در شرکت آوردند. بنابراین پس از پرداخت بدهی به میزان مازاد بر سهم خود ، هریک از ایشان می توانند به سایر شرکا به نسبت سهم الشرکه هرکدام برای جبران خسارت وارده به خود مراجعه نمایند.

دوم از جانب اشخاص ثالث و طرف معامله با شرکت – بدین توضیح که از یک طرف ، ایشان با اطلاع از وضعیت شرکت و نوع مسئولیت شرکا ارزیابی می کنند که آیا حاضرند با این شرکت وارد معامله شوند یا خیر.از طرف دیگر،مسئولیت نامحدودی که شرکا در پرداخت همه بدهی های وصول نشده شرکت بعد از انحلال دارند ، این اطمینان را برای اشخاص ثالث ایجاد می کند که با خیال آسوده تر طرف معامله قرار گیرند. هم چنین سبب می گردد از حقوق قانونی خود در مواجهه با تخلفات شرکت یا شرکا آگاه شوند.نهایتاً این اختیار را خواهند داشت که برای وصول طلب خود می توانند به هرکدام از ایشان که بخواهند به صورت انفرادی یا به همه آن ها متضامناً برای وصول تمام یا قسمتی از بدهی ها مراجعه کنند.با این وجود تا زمانی که شرکت منحل نشده است ، تادیه قروض شرکت از دارایی های شرکت بوده و طلبکاران شرکت حق مراجعه به شرکا را نخواهند داشت چراکه شخصیت حقوقی شرکت هنوز باقی است.

نکته دوم – ذکر نام لااقل یکی از شرکا در نام شرکت

حتماً می بایستی حداقل نام یکی از شرکا در کنار اسم شرکت تضامنی قید گردد. همین مقرره یکی از مهم ترین وجوه تمایزاین نوع شرکت با سایر شرکت هاست . چرا که به صراحت در شرکت با مسئولیت محدود مقرر شده که نباید در اسم شرکت با مسئولیت محدود نام یکی از شرکا قید گردد . در غیر این صورت شریکی که نامش در اسم شرکت با مسئولیت محدود ذکرشده است ، با شرکت مسئولیت تضامنی خواهد داشت . فایده دیگر قید تضامنی در نام شرکت ، برای مخاطبی است که قصد دارد وارد چنین شرکتی شود . بنابراین به وی هشدار می دهد که حواس خود را در مواجه با این شرکت جمع کند . چراکه این شرکت از جمله شرکت های اشخاص بوده وشخصیت و اعتبار شرکا از اهمیت بسیاری برخوردار است .باید بدانند که اگر قصد خرید سهم الشرکه یکی از شرکا را دارد اولاً می بایستی مقررات مربوط به نقل و انتقال آن را رعایت کنند. بدین بیان که باید رضایت و موافقت کلیه شرکای ضامن را نیز اخذ نمایند. ثانیاً باعنایت به مسئولیت نامحدود شرکا ، مکلف به پرداخت بدهی هایی خواهد بود که دارایی شرکت بعد از انحلال کفاف پرداخت آن ها را نداده است . ثالثاً نه تنها مسئول پرداخت بدهی های شرکت که بعد از ورود ایشان حاصل شده است ، خواهد بود ؛ بلکه بدهی های قبل از ورود ایشان به شرکت نیز بر عهده وی قرار خواهد گرفت . ضمناً هیچ ترتیب یا توافقی خلاف این موضوع معتبر نخواهد بود.

نکته سوم – اضافه نمودن عبارت های ( سایر شرکا، برادران ، پسران و امثالهم )

 از آنجا که ممکن است تعداد شرکا در شرکت های تضامنی زیاد باشد ، امکان درج همه اسامی وجود نخواهد داشت . بنابراین قانونگذار راه حل آن را پیش بینی کرده است . بدین صورت که مقرر داشته اگر نام شرکت متضمن اسم تمامی شرکا نباشد ، باید اسم حداقل یکی از شرکای ضامن قید شده و در کنار آن عبارت « و سایر برادران ،و سایر شرکا ،و پسران و امثالهم » درج گردد. با توجه به این که نام شرکت تضامنی معرف میزان اعتبار و تعهد شرکای ضامن میباشد ، لذا انتخاب نام مناسب و قید نام اشخاص معتبردر عرف یا بازار موضوع فعالیت شرکت، از اهمیت به سزایی برخوردار هست و براعتبار شرکت می افزاید . بنابراین در تعیین نام و تصمیم گیری در مورد این که نام چه اشخاصی در کنار عنوان شرکت تضامنی قید گردد، باید دقت داشت.

نکته چهارم – الزام قانونی قید تضامنی در اسناد و اوراق مربوط به شرکت

در تمامی اوراق ، اطلاعیه ها ، سربرگ ها ، قراردادها و ... باید قید تضامنی در نام شرکت درج گردد. یکی از مهم ترین روش های شناسایی و اعتبارسنجی شرکت ها ، مراجعه به سامانه ثبت شرکت ها و موسسات غیرتجاری به نشانی https://irsherkat.ssaa.ir و استعلام از آن می باشد.لذا یکی از فواید ثبت شرکت که متضمن نام و نوع شرکت می باشد ، آن است که اگر شرکتی ثبت شده باشد، طلبکاران می توانند با مراجعه به اداره ثبت شرکت ها،از هویت و میزان اعتبار شرکای شرکت تضامنی و سایر اطلاعات از قبیل کلیه تغییرات ، میزان سرمایه و ...آگاه شوند . البته شایان ذکر است که با توجه به این که به موجب قانون تجارت فعلی اصولاً ، ثبت شرکت برای تشکیل آن ضرورت ندارد ، بنابراین ممکن است شرکت تضامنی هنوز به ثبت نرسیده باشد . هم چنین ممکن است شرکت موجودی باشد که علی رغم الزام قانون تجارت ، هنوز خود را در قالب یکی از انواع شرکت های مذکور در این قانون در نیاورده و مقررات و شرایط آن را رعایت نکرده باشد که در این صورت چنین شرکتی عملاً تضامنی محسوب شده و مقررات شرکت تضامنی بر آن حاکم خواهد شد.

نکته پنجم – ثبت صرافی ها در قالب شرکت تضامنی

برخی از فعایت های تجاری مذکور در ماده 2 قانون تجارت ، به موجب قوانین جاری می بایستی در قالب شرکت تضامنی صورت بگیرد . از جمله این موضوعات ، عملیلت صرافی ها می باشد. به موجب "دستورالعمل اجرایی تاسیس ، فعالیت و نظارت بر صرافی ها "، تأسيس و ثبت صرافی با رعايت قوانين و مقررات مربوطه ، مصوبات شورای پول و اعتبار،بخشنامه های بانک مرکزی و مفاد اين دستورالعمل، صرفاً با اخذ مجوز از بانک مرکزی مجازخواهد بود. البته در این دستورالعمل از دو نوع صرافی صحبت شده و دوقالب تضامنی و سهامی خاص برای ثبت آن در نظر گرفته شده است . بنابراین همه صرافی ها لازم نیست در قالب شرکت تضامنی به ثبت برسند. بدین توضیح که اگر موسسین بخواهند صرافی راتوسط مؤسسات اعتباری به ثبت برسانند ، علاوه بررعايت قوانين و مقررات ناظربر این نوع موسسات، می بایستی صرافی را صرفاً در قالب شرکت سهامي خاص تاسیس کنند.اما اگر صرافی توسط اشخاص حقیقی تاسیس شود، می بایستی فقط قالب شرکت تضامنی را برای آن انتخاب کنند. در مورد تعیین نام هم در این دستورالعمل مقرراتی وضع گردیده است . بدین بیان که اولاً نام ثبتی صرافی بايد به طورکامل همراه با ذکر کلمه "صرافی " و نوع شرکت ( تضامنی یا سهامی خاص ) و شماره ثبت شرکت، در کليه امور تبليغاتی، مکاتبات، فاکتورها، رسيدها و مهرهاي صرافی درج گردد.

ثانیاً استفاده از عنوان و يا کلمه « بانک» و یا« موسسه اعتباری غیربانکی » در نام صرافی و يا استفاده از نشانه های متعلق به بانک و موسسه اعتباری غيربانکی در تبليغات، ممنوع می باشد.

ثالثاً از تعیین نام و نوع صرافی می توان پی برد که آیا می تواند شعبه دیگری داشته باشد یا خیر . چرا که ايجاد شعبه توسط صرافي های تضامني ممنوع است. با این وجود تأسيس شعبه صرافی وابسته به

مؤسسه اعتباری بنا به تشخيص بانک مرکزی امکان پذير خواهد بود.