شرکت‌های تجاری با انحلال به پایان عمر خود می‌رسند. با پایان یافتن شخصیت شخص حقوقی، دیگر نمی‌تواند طرف معامله واقع شده و دارای حق و تکلیف شود. البته لازم به ذکر است که اگر یک شخص حقوقی به پایان عمر خود برسد، بلافاصله نابود نمی‌شود بلکه تا زمانی که مراحل انحلال سپری شود، به اندازه‌ای که بتوان کارهای ضروری را برای انحلال انجام داد شخصیت حقوقی باقی می‌ماند. انحلال ممکن است به صورت اجباری یا اختیاری باشد.
موارد انحلال:
شرکت‌های سهامی به دلایل مختلفی به پایان حیات خود می‌رسند. این دلایل عبارتند از:
1. وقتی شرکت، موضوعی را که برای آن تشکیل شده است، انجام داده یا انجام آن غیر ممکن شده باشد، منحل می‌شود. بنابراین اگر شرکتی برای موضوع خاصی تشکیل شده باشد و این موضوع محقق شود، شرکت به پایان حیات خود می‌رسد. البته معمولا شرکت‌ها برای جلوگیری از چنین اتفاقی موضوع شرکت را عام عنوان می‌کنند. هم‌چنین اگر موضوع شرکت به علت وقوع امور خارج از توان اشخاص متعارف یا تحت تاثیر رویدادهای پیش‌بینی نشده، غیر ممکن شود، شرکت به پایان عمر خود می‌رسد.
2. اگر موسسان شرکت سهامی، آن را برای مدت معینی تشکیل داده باشند و آن مدت به پایان برسد شرکت به پایان عمر خود رسیده است، مگر این‌که مدت فعالیت قبل از انقضاء، تمدید شده باشد.
3. ورشکستگی دلیل دیگری است که می‌تواند پایان عمر شرکت را به دنبال داشته باشد. البته انحلال شرکت در نتیجه‌ی ورشکستگی تشریفات خاص خود را دارد.
4. یکی دیگر از دلایلی که ممکن است منجر به پایان عمر یک شرکت شود، تصمیم مجمع عمومی فوق‌العاده در خصوص انحلال شرکت است. اتخاذ چنین تصمیمی، صرفا در صلاحیت مجمع عمومی فوق‌العاده است و هیچ مقام و رکن دیگری در شرکت سهامی عام و خاص نمی‌تواند چنین تصمیمی بگیرد. که این شیوه طبیعی‌ترین و کم هزینه‌ترین شیوه‌ی پایان دادن به حیات شرکت سهامی به شمار می‌آید.
5. حکم قطعی دادگاه هم ممکن است به انحلال شرکت منجر شود. منظور از حکم قطعی، حکمی است که مراحل تجدیدنظر را سپری کرده باشد یا بدون تجدیدنظرخواهی و با سپری شدن مهلت تجدیدنظر قطعی شود.
سمیرا آهنگر/ وکیل پایه یک دادگستری
23 فروردین 1399