شرکت های سهامی به موجب بند 1 ماده 20 قانون تجارت به عنوان یکی از انواع شرکت های تجاری نام برده شده است .این نوع شرکت به موجب ماده 1 لایحه قانونی اصلاح قسمتی از قانون تجارت مصوب 1347 که ناظر بر احکام و شرایط تشکیل شرکت های سهامی است به شرکتی که سرمایه آن به سهام تقسیم شده و مسئولیت صاحبان سهام محدود به مبلغ اسمی سهام آن ها است ، تعبیر گردیده است . شرکت سهامی وفق ماده 4 لایحه اخیرالذکر ،خود بر دو قسم سهامی عام و سهامی خاص میباشد که احکام هریک در خصوص نحوه تاسیس به تفکیک در لایحه مزبور تعیین گردید است . بنابراین شرکت های سهامی خاص شرکت هایی هستند که تمام سرمایه آن ها (حداقل یک میلیون ریال به موجب ماده 5 ل.ا.ق.ق.ت )، در موقع تاسیس منحصراً توسط موسیس تامین می گردد. هر چند در ماده 3 لایحه به طور کلی و بدون تفکیک عام و خاص بودن شرکت سهامی ، حداقل تعداد شرکا سه نفر معین شده است ، اما باید بر این نظر بود که منظور قانون گذار از بیان آن ، تعیین حداقل تعداد موسسین در هر دو شرکت بوده و برای تشکیل شرکت های سهامی عام مستفاد از ماده 107 لایحه حداقل 5 نفر باید شریک باشند . در این گونه شرکت ها صدور اعلامیه پذیره نویسی وجود ندارد و کلیه سرمایه آن می بایستی توسط موسسین تعهد گردیده ودر بدو امر حداقل 35 % از سرمایه به حسابی که در بانک به نام شرکت در شرف تاسیس افتتاح گردیده است ، واریز گردد . در این گونه شرکت ها برخلاف شرکت های سهامی عام که از حداقل 20درصد تعهد شده توسط موسسین می بایستی حداقل 35 درصد کل نقداً پرداخت شده و پذیره نویسان حق آورده غیرنقد ندارند ، در این شرکت ها حتی کل سرمایه نیز می تواند به صورت غیرنقد باشد اما آورده مزبور که توسط موسسین تامین می گردد باید به طور کامل تسلیم و توسط کارشناس رسمی دادگستری تقویم گردد .    

• مجامع عمومی (ارکان تصمیم گیرنده) در شرکت های سهامی خاص :

در شرکت سهامی خاص همانند شرکت سهامی عام می توان از مجامع عمومی موسس ، عادی ، فوق العاده به عنوان سه رکن اساسی جهت تشکیل ، اداره و تصمیم گیرنده نام برد که در این مقاله به بررسی وضعیت مجمع عمومی موسس ، نحوه تشکیل ، وظایف و اختیارات آن می پردازیم .

مجمع عمومی موسس در شرکت سهامی خاص مجمعی است که با حضور موسسین برای تصویب اساسنامه و انتخاب اولین مدیران و بازرس یا بازرسان شرکت قبل از به ثبت رساندن شرکت تشکیل می شود تا مقدمات ثبت شرکت در اداره ثبت شرکت ها مهیا گردد. اگر بخواهیم تشریفات تشکیل شرکت سهامی خاص را با شرکت سهامی عام مقایسه نماییم ،باید بیان داشت که تهیه طرح اساسنامه و تصویب بعدی آن در این گونه شرکت ها ضروری نیست ؛ چراکه به استناد ماده 20 لایحه برای تاسیس و ثبت شرکت های سهامی خاص فقط تسلیم اظهارنامه به ضمیمه مدارک مربوط به اساسنامه شرکت که به تصویب همه سهامداران ( موسسین )رسیده ، اظهارنامه مربوط به تعهد و پرداخت مبالغ لازمه ، صورت جلسه انتخاب و قبولی سمت مدیران و بازرسان که به امضای همه سهامداران( موسسین ) رسیده و تعیین نام روزنامه کثیرالانتشار مربوط به آگهی ها تا تشکیل اولین مجمع عمومی عادی به مرجع ثبت شرکت ها کفایت می کند . بنابراین همان طور که ملاحظه می گردد در شرکت های سهامی خاص اصولاً دوره تاسیس وجود ندارد . تصمیمات اتخاذ شده باید به تصویب کلیه اعضاء موسس برسد؛البته برگزاری مجمع عمومی موسس برای تشکیل شرکت سهامی خاص جنبه الزامی ندارد و موسسین در برگزاری مجمع عمومی موسس یا عدم برگزاری آن اختیار کامل دارند.

هرچند تشکیل مجمع عمومی موسس در شرکت های سهامی خاص الزامی نیست و در لایحه اصلاحی نیز با عنایت به ماده 74 که وظایف مجمع فوق را در شرکت سهامی عام بیان نموده اما می توان گفت در صورت تصمیم موسسین به تشکیل مجمع عمومی موسس می توان وظایف مذکور را به جز موارد استثنایی برای چنین مجمعی هم مقرر نمود .

• وظایف و اختیارات مجمع عمومی موسس عبارت است از :

1. رسیدگی به گزارش موسسین و تصویب آن و رسیدگی به کلیه اوراق سهام و پذیره نویسان ( با توجه به عدم پذیره نویسی در شرکت های سهامی خاص و لزوم اتخاذ تصمیم با حضور و تصویب همه سهامداران فلذا قسمت اخیر این بند در مورد مجمع عمومی موسس شرکت های سهامی خاص قابل تصور نیست .)

2. احراز پذیره نویسی کلیه سهام شرکت و اطمینان از پرداخت اقلاَ 35 درصد از تعهدات پذیره نویسان

3. رسیدگی آورده های غیر نقدی و مزایای مطالبه شده موسسین

4. تصویب اساسنامه شرکت و در صورت لزوم ، اصلاح آن .

5. انتخاب اعضای اولین هیات مدیره و انتخاب اولین بازرس یا بازرسان ( اعم از اصلی و علی البدل ) به تعداد و شرایط و به مدت مقرر در اساسنامه مصوب ( انتخاب اعضای هیات مدیره و بازرس یا بازرسان بعدی با مجمع عمومی عادی خواهد بود ) . چون برای ثبت شرکت لازم است که شرکت دارای هیات مدیره و بازرس یا بازرسان بوده و اسامی و مشخصات و اعلام قبولی اعضای هیات مدیره و بازرس یا بازرسان جزو مدارک دیگر به مرجع ثبت شرکت تسلیم گردد ، لاجرم باید انتخاب آن ها به وسیله مجمع عمومی موسسین انجام گیرد.

6. تعیین روزنامه کثیرالانتشار در کنار روزنامه کثیرالانتشار دیگری که از طرف " وزارت فرهنگ و ارشاد " معین شده تا هر گونه دعوت و اطلاعیه بعدی برای صاحبان سهام ، تا تشکیل مجمع عمومی سالانه ، در آن منتشر خواهد شد.

• حد نصاب لازم جهت تشکیل و رای گیری در مجمع عمومی موسس

به موجب ماده 75 لایحه قانونی حد نصاب لازم برای تشکیل مجمع عمومی موسس در شرکت های سهامی عام به ترتیب به شرخ ذیل می باشد :

دعوت اول : حضور عده ای از پذیره نویسان که حداقل نصف سرمایه شرکت ( اکثریت سرمایه ای ) را تعهد داشته باشند. دعوت دوم : چنانچه در نخستین دعوت نصاب مذکور حاصل نشد ، موسسین برای بار دوم مجمع عمومی را دعوت می نمایند ؛ مشروط بر اینکه لااقل 20 روز قبل از انعقاد مجمع ، آگهی دعوت آن با قید دستور جلسه قبل و نتیجه دعوت اول در روزنامه کثیرالانتشار که در اعلامیه پذیره نویسی معین شده است ، منتشر گردد. در این مجمع حضور لااقل یک سوم سرمایه ( اکثریت سرمایه ای )شرکت الزامی است.

 دعوت سوم : چنانچه در سومین دعوت اکثریت لازم ( صاحبان ثلث سرمایه شرکت ) در مجمع سومی حاضر نشدند ، موسسین باید عدم تشکیل شرکت را اعلام نمایند.

در هر یک از مجامع فوق کلیه تصمیمات باید به اکثریت دوسوم آرای حاضر در جلسه اتخاذ گردد.

با توجه به این که مجمع عمومی موسس در شرکت های سهامی خاص اصولاً تشکیل نمی شود ، در فرض تشکیل نیز باید کلیه سهامداران یا موسسین حاضر شده و تصمیمات به اتفاق آرا اتخاذ شود .

• مدارک و مستندات جهت ثبت تاسیس شرکت های سهامی خاص :

در صورتی که چند شریک تصمیم به تاسیس یک شرکت سهامی خاص طبق قیود و شرایط مذکور در لایحه اصلاحی گرفتند لازم است پس تهیه مدارک مورد نظر زیر نسبت به تقاضای ثبت تاسیس شرکت های سهامی خاص بصورت غیر حضوری و الکترونیکی به آدرس http.irsherkat.ssaa.ir اقدام نمایند.

1- تصویر برابر با اصل مدارک احراز هویت از جمله صفحه اول شناسنامه وکارت ملی سهامداران ، مدیران ، و بازرسان .

2- تکمیل فرم تعیین نام به ترتیب اولویت نام های پیشنهادی

3- صورتجلسه مجمع عمومی مؤسسین با امضاء موسسین (دو نسخه)

4- اظهارنامه تکمیل شده با امضاء موسسین (دوبرگ)

5- اساسنامه تکمیل شده با امضاء موسسین (دوجلد)

6- صورتجلسه هیأت مدیره با امضاء تمامی اعضای هیات مدیره (دونسخه)

7- اصل گواهی بانکی مبنی بر پرداخت سرمایه تعهدی ( حداقل 35% سرمایه ) در حساب شرکت در شرف تاسیس همراه با فیش پرداختی

8- گواهی عدم سوء پیشینه جهت اعضاء هیأت مدیره ، مدیرعامل و بازرسان

9- اصل مجوز فعالیت از مراجع ذیربط درمواردی که ثبت موضوع نیاز به مجوز داشته باشد

10- اصل وکالتنامه وکیل دادگستری در صورتی که ثبت شرکت توسط وکیل صورت پذیرد.

• نمونه فرم صورتجلسه مجمع عمومی موسس

بسم الله الرحمن الرحیم

صورتجلسه مجمع عمومی مؤسسین شرکت ...... سهامی خاص در تاریخ ...... و ساعت...... با حضور کلیه سهامداران در محل قانونی شرکت تشکیل و در اجرای دستور ماده101 لایحه اصلاحی قانون تجارت

آقا/ خانم ....................................... به سمت رئیس

آقا/ خانم ....................................... به سمت ناظر

آقا/ خانم ....................................... به سمت ناظر

آقا/ خانم ....................................... به سمت منشی

جلسه انتخاب و سپس ریاست جلسه رسمیت مجمع را اعلام و نسبت به موارد ذیل:

1. تصو یب اساسنامه

2. انتخاب اعضای هیئت مدیره

3. انتخاب بازرسان

4. انتخاب روزنامه کثیرالانتشار جهت درج آگهی های شرکت

5. .تعیین سهامداران و تعداد سهام آنان

پس از بحث و بررسی به اتفاق آراء اتخاذ تصمیم بشرح زیر بعمل آمد.

الف_اساسنامه شرکت در64 ماده و 12تبصره به تصویب کلیه مؤسسین رسید و ذیل صفحات آن امضاءشد.

ب _نامبردگان ذیل به عنوان اعضای هیئت مدیره برای مدت دو سال انتخاب شدند.

1 - آقا/ خانم .........................................

2 - آقا/ خانم .......................................

3 - آقا/ خانم .......................................

ج_با رعایت ماده 147 لایحه اصلاحی قانون تجارت :

آقای/خانم.................فرزند...............دارای شماره شناسنامه.................صادره................. از .................ساکن...........................................................................بعنوان بازرس اصلی

آقای/ خانم................. فرزند ................دارای شماره شناسنامه...............صادره از.................

.................ساکن...........................................................................بعنوان بازرس علی البدل برای مدت یکسال انتخاب و با امضاء ذیل این صورتجلسه قبولی خود را برای انجام وظایف مربوطه اعلام نمودند.

نام وامضاء بازرس اصلی................نام وامضاء بازرس عل البدل................

د- روزنامه کثیرالانتشار..............برای درج آگهی های شرکت انتخاب شد.

ه- کلیه سهامداران به آقا/ خانم.................(سهامداران – عضو هیئت مدیره – وکیل رسمی ) وکالت می دهند ضمن مراجعه به اداره ثبت شرکتها و پرداخت حق الثبت نسبت به امضاء ذیل دفاتر ثبت اقدام نماید.

لیست سهامداران حاضر در جلسه مجمع عمومی مؤسسین :

نام سهامداران تعداد سهام درصد تعهدی درصد پرداخت شده امضاء

نام ونام خانوادگی وامضاء ناظرجلسه ناظر جلسه منشی جلسه رئیس