سرقفلي و حق كسب و پيشه

سرقفلي وجهي است كه مالك(خواه مالك عين خواه منفعت) در ابتداي اجاره و جداي از مال الاجاره از مستأجر ميگيرد تا محل را به وي اجاره بدهد.
در حالي‌كه حق كسب و پيشه حقي است كه بطور تدريجي و به مرور زمان براي مستأجر محل كسب و پيشه و تجارت بوجود مي آيد. در نتيجه بعد از اينكه مستأجر كار و فعاليت كرد و مشتري و اعتبار بدست آورد، حقي براي او بوجود مي آيد كه به آن حق كسب و پيشه و تجارت مي‌گويند.
بطور كلي حق كسب و پيشه و تجارت و سرقفلي بعد از انعقاد قرارداد اجاره به وجود مي آيد.
ماده ٦ قانون روابط مؤجر و مستأجر سال ٧٦ مي‌گويد هر گاه مالك ملك تجاري خود را به اجاره واگذار كند مي‌تواند مبلغي بعنوان سرقفلي از مستأجر دريافت كند و مستأجر مي‌تواند در طول مدت اجاره براي واگذاري حق خود مبلغي را از مؤجر يا مستأجر ديگر به عنوان سرقفلي دريافت كند مگر آنكه در ضمن حق اجاره حق انتقال بغير از سوي وي سلب شده باشد.
در نتيجه به موجب اين قانون هر قرارداد اجاره اي كه از سال ١٣٧٦ به بعد در خصوص اماكن تجاري منعقد شده، گرفتن سرقفلي در آنها جايز است اما حق كسب و پيشه و تجارت به مستأجر تعلق نمي‌گيرد.
تبصره الف: چنانچه مالك سرقفلي نگرفته باشد و مستأجر با دريافت سرقفلي ملك را به ديگري واگذار كند، پس از پايان مدت اجاره مستأجر اخير حق مطالبه سرقفلي را از مالك ندارد.
تبصره ب: در صورتي‌كه مؤجر به طريق صحيح شرعي سرقفلي را به مستأجر منتقل كند هنگام تخليه مستأجر حق مطالبه سرقفلي به قيمت عادلانه روز را دارد.
طبق ماده ٧ همين قانون هرگاه ضمن عقد اجاره شرط شود تا زماني‌كه عين مستأجره در تصرف مستأجر باشد، مالك حق افزايش اجاره بها و تخليه عين مستأجره را نداشته باشد و متعهد شود كه هر ساله عين مستأجره را به همان مبلغ به او واگذار كند، در اين‌صورت مستأجر مي‌تواند از مؤجر يا مستأجر ديگر مبلغي به عنوان سرقفلي براي حقوق خود دريافت كند. همچنين هرگاه ضمن عقد اجاره شرط شرد كه مالك عين مستأجره به غير مستأجر اجاره ندهد و هر ساله آن را به اجاره متعارف به مستأجر متصرف واگذار كند، مستأجر مي‌تواند براي دريافت حقوق خود يا تخليه محل مبلغي را بعنوان سرقفلي مطالبه كند.

مارال ابراهيمي
وكيل پايه يك دادگستري

ارسال نظر