اندوخته‌ی قانونی مبلغی است که می‌بایست قبل از تقسیم سود خالص در حسابیبه این عنوان جداگانه تعریف شود تا از خروج این مبلغ از چرخه‌ی دارایی جلوگیری شود. برای ایجاد اندوخته‌ی قانئنی لزوما شرکت بایستی که به سوددهی رسیده باشد، اما برای ایجاد ذخیره الزامی وجود ندارد. هیات مدیره در شرکت مکلف است هر سال 5 درصد از سود خالص آن شرکت را تحت این اندوخته ذخیره کند. زمانی که این اندوخته به 10 درصد کل سرمایه برسد، ذخیره‌ی اندوخته اختیاری خواهد بود.
بر اساس ماده‌ی 140 اصلاحیه‌ی قانون تجارت، یک بیستم سود خالص هر سال باید تحت عنوان اندوخته‌ی قانونی ذخیره گردد. بر اساس ماده‌ی 238 اصلاحیه‌ی قانون تجارت،مبنای محاسبه نمودن این اندوخته، سود خالص پس از وضع زیان‌های وارد شده در سنوات قبل تعیین شده است. از این رو در شرایطی که شرکت زیان انباشته داشته باشد فقط رقم سود خالص سال جاری نباید مبنای ما برای محاسبه‌ی این اندوخته قرار گیرد بلکه ضروری است مجموع زیان انباشته از رقم سود خالص سال جاری کسر شود و یک بیستم مازاد آن محاسبه گردد و به عنوان اندوخته‌ی قانونی در نظر گرفته شود.
در پایان هر سال مالی بر اساس سود خالص شرکت 5 درصد تحت عنوان اندوخته‌ی قانونی محاسبه و ذخیره می‌گردد تا به 10 درصد سرمایه‌ی شرکت برسد و محاسبه و ایجاد این حساب در ترازنامه اجباری است.
نکته مهم: چنانچه واحد تجاری مبلغ اندوخته‌ی قانونی خود را بیش از سقف تعیین شده که 5 درصد سرمایه می‌باشد در نظر گرفته باشد، آن واحد تجاری تحت هیچ عنوان اجازه کاهش مبلغ این اندوخته را نخواهد داشت.
تبصره 2 ماده‌ی 158 قانون تجارت: انتقال اندوخته‌ی قانونی به سرمایه ممنوع می‌باشد.
سمیرا آهنگر/,وکیل پایه یک
14 بهمن 1398