اوراق مشارکت ریشه در عقد شرکت دارد و به عبارتی مشارکت مدنی محسوب می شود که به آن سود علی الحساب تعلق می گیرد..به منظورمشارکت عموم دراجرای طرح های عمرانی انتفاعی دولت که در قوانین بودجه سالانه کل کشور مندرج است و همچنین برای طرح های سودآور تولیدی،ساختمانی و خدماتی به دولت و شرکت های دولتی و شهرداری ها و مؤسسه های عام المنفعه و شرکت های وابسته به دستگاه های مذکور و همچنین شرکت های سهامی عام و خاص و شرکت های تعاونی تولیدی اجازه داده می شود که قسمتی از منابع مالی مورد نیاز برای اجرای طرح های مذکور را از طریق انتشار و عرضه عمومی اوراق مشارکت تأمین نمایند.
اوراق مشارکت اوراق بهادار با نام یا بی نامی است که به قیمت اسمی مشخص و برای مدت معین منتشر می شود و به سرمایه گذارانی که قصد مشارکت در اجرای طرح های مذکور را دارند واگذار می گردد.دارندگان این اوراق به نسبت قیمت اسمی و مدت زمان مشارکت،در سود حاصل از اجرای طرح مربوط شریک خواهند بود.خرید و فروش این اوراق مستقیماً و یا از طریق بورس اوراق بهادار مجاز می باشد.
در شرکت های دولتی انتشار اوراق مشارکت،باید به تصویب مجمع عمومی یا شورای عالی شرکت های مربوطه برسد.حداکثر میزان سقف اوراق مشارکت قابل انتشار برای دستگاه های مذکور در هر سال با توجه به سیاست های پولی و مالی کشور توسط شورای پول و اعتبار تعیین و اعلام می شود.
سازمان بورس و اوراق بهادار،طرح مشمول اوراق مشارکت را بررسی کرده و در صورتی که دارای
توجیهات کامل اقتصادی،فنی و مالی باشد،پس از ارائه تضمین کافی توسط مؤسسه و یا شرکت متقاضی به بانک عامل،مجوز انتشار اوراق مشارکت را به میزان لازم صادر خواهد کرد.مصرف وجوه حاصل از واگذاری اوراق مشارکت در غیر اجرای طرح های مربوط،در حکم تصرف غیر قانونی در وجوه و اموال عمومی محسوب خواهد شد.
اقسام اوراق مشارکت
1.اوراق مشارکت ساده:اوراقی هستند که دارنده آن در سر رسید صرفاً اصل مبلغ و سود آن را دریافت می کند.
2.اوراق مشارکت مرکب:اوراق مشارکت مرکب فقط در شرکت های سهامی عام قابل صدور است که خود به دو نوع تقسیم می شود:
الف)اوراق مشارکت قابل تبدیل به سهام: برای صدور این اوراق مجمع عمومی فوق العاده خود سرمایه شرکت را افزایش نمی دهد بلکه اجازه آن را به هیأت مدیره می دهد تا هیأت مدیره بتواند در پایان مهلت اوراق مشارکت، معادل اوراق مشارکتی که دارندگان آن ها مایل باشند، اقدام به افزایش سرمایه دهد و سهم جدید صادر کند و سهام صادر شده را به دارندگان اوراق مشارکت تخصیص دهد.
ب)اوراق مشارکت قابل تعویض با سهام:برای صدور این اوراق،مجمع عمومی فوق العاده خود سرمایه شرکت را به مبلغی حداقل به میزان اوراق مشارکت افزایش می دهد که این افزایش سرمایه موقتاً توسط یک یا چند بانک یا مؤسسه مالی و اعتباری پذیره نویسی می شود تا دارنده ورقه مشارکت بتواند تا قبل از سر رسید آن اقدام به تعویض ورقه مشارکت با سهم نماید.
فرزانه سرتیپی زاده
05 بهمن 1398