فسخ نكاح به دليل جنون هر كدام از زوجين
عقد نكاح، به دليل ويژگيهاي خاصش با ساير عقود تفاوتهاي زيادي دارد. هرچند در اين عقد هم در صورت بروز عواملي عقد فسخ خواهد شد، اما مواردي كه منتهي به اين نتيجه ميشود با ساير عقود متفاوت است.
يكي از عللي كه ميتواند فسخ ازدواج را به دنبال داشته باشد جنون هر يك از زوجين است. علاوه بر اين در صورت توافق زوجين در خصوص بند ب سند نكاحيه يا بروز عسر و حرج براي زوجه در نتيجه جنون شوهر، اين عارضه ميتواند موجبي براي وكالت زوجه در طلاق باشد. در نظام حقوقي ايران جنون هر يك از زوجين با رعايت شرايطي موجب فسخ نكاح ميشود.
شرط اول استقرار جنون است، اين بيماري انواع، اقسام و درجات مختلفي دارد. در دسته بندي رايج در نظام حقوقي ما جنون به دو دسته «دائمي»و «ادواري»تقسيم ميشود. بايد توجه داشت اين تقسيم بندي در اثر جنون در فسخ نكاح تأثيري ندارد بلكه شرط لازم براي تأثير آن استقرار جنون است. (خواه دائمي خواه ادواري)
شرط دوم به زمان تحقق جنون مربوط است. در اين شرايط ميان زن و مرد تفاوتي وجود دارد به اين ترتيب كه جنون زوجه در صورتي موجب حق فسخ براي مرد خواهد بود كه عيب مزبور در حال عقد وجود داشته باشد. لذا اگر زني بعد از ازدواج خود مجنون شود، مرد حق فسخ نكاح را به استناد اين عيب نخواهد داشت. اما جنون در مرد هرگاه بعد از عقد هم حادث شود، موجب حق فسخ براي زن خواهد برد.
بايد توجه داشت كه خيار فسخ فوري است و اگر طرفي كه حق فسخ دارد، بعد از اطلاع از علت فسخ، نكاح را فسخ نكند، خيار او ساقط ميشود. البته به اين شرط كه به حق فسخ و فوريت آن علم داشته باشد. تشخيص مدت لازم براي امكان استفاده از خيار، به نظر عرف و عادت است.
رسيدگي به فسخ نكاح در صلاحيت دادگاه خانواده است و ثبت آن مستند به قانون حمايت خانواده الزامي است، هرچند كه رعايت ترتيباتي كه براي طلاق مقرر است در فسخ نكاح شرط نيست.
مارال ابراهيمي
وكيل پايه يك دادگستري