ارث در لغت به معنای آنچه از مال متوفی به وارث میرسد و در قانون مدنی گاه به معنی مال و گاه به معنی حقی که پس از مرگ شخص به بازماندگان او میرسد اطلاق شده است.
ماترک دارایی به جای مانده از مورث است که شامل اموال،حقوق و مطالبات متوفی می باشد.در صورتی دارایی شخص عنوان ترکه پیدا می کند که شرایط ذیل برقرار باشد:
موت مورث،وجود وارث،وجود ترکه برای متوفی
اولا دیون متوفی به وارثان میت تعلق نمی گیرد،بلکه به ترکه تعلق دارد و باید از آن محل ادا گردد و چنانچه ترکه تکاپوی پرداخت دیون و حقوق متوفی را نکند ورثه ملزم نیستند غیر از ترکه چیزی به بستانکاران بدهند.ثانیا دیون متعلق به ترکه باید قبل از تقسیم ادا شود.
در خصوص مالیات نیز کلیه اموال و داراییهایی که در نتیجه فوت شخص اعم از واقعی یا فرضی به ورثه انتقال می یابد،به جز موارد ذیل مشمول مالیات می باشد۱.وجوه بازنشستگی،وظیفه،پس انداز خدمت و مزایای پایان خدمت،مطالبات مربوط به خسارت اخراج و بازخرید خدمت و مرخصی استحقاقی استفاده نشده و بیمه های اجتماعی و نیز وجوه پرداختی توسط موسسات بیمه یا بیمه گزار و یا کارفرما از قبیل انواع بیمه های عمر و زندگی،خسارت فوت و همچنین دیه و مانند آنها حسب مورد که یکجا و یا به طور مستمر به ورثه متوفی پرداخت می گردد.
۲.اموال منقول متعلق به نمایندگان سیاسی خارجی به شرط معامله متقابل۳.اموال مورد وقف،نذر،حبس بنیادها و نهادهای دارای مجوز معافیت از طرف امام خمینی و رهبر انقلاب، وزارتخانه ها یا موسسات دولتی،شهرداری ها،دستگاههایی که بودجه آنها توسط دولت تامین میشود.
۴.اثاث منزل مسکونی متوفیلازم به ذکر است که علاوه بر موارد ذکر شده،بدهی های مستند به مدارک و اسناد مثبته قانونی متوفی که اصالت آنها مورد تایید اداره امور مالیاتی قرار گرفته باشد قابل کسر از ماترک خواهد بود.همچنین آن دسته از اموال متوفی که طبق قوانین یا احکام خاص مالکیت آنها سلب و یا به صورت بلاعوض در اختیار بنیادها و نهادهای دارای مجوز معافیت از طرف امام خمینی و رهبر انقلاب، وزارتخانه ها یا موسسات دولتی،شهرداری ها،دستگاههایی که بودجه آنها توسط دولت تامین میشود،قرار گیرد با تایید اشخاص مزبور از شمول مالیات بر ارث خارج و در صورتی که بابت سلب مالکیت عوضی داده شود ارزش آن عوض یا اموال سلب مالکیت شده هر کدام کمتر باشد،مشمول مالیات بر ارث خواهد بود.
مهدیه انصاری/وکیل پایه یک دادگستری
11 دی 1398