یکی از مهمترین و زیربنایی‌ترین مبانی برای داشتن شهری سالم و بدون تخلف آشنایی با تخلفات شهری است. تخلفات شهری مجموعه مواردی است که علاوه بر نقش حقوق شهروندی، سلامت روان و زیبایی شهر را دچار اخلال کرده و موجب آسیب‌رسانی به شهر و تهدید سلامت اجتماعی می‌شود و معضلات و مشکلات عدیده‌ای را پدید می آورد.

وظیفه مدیریت شهری شناخت و معرفی تخلفات شهری و آموزش شهروندان در این زمینه است، هنگامی که شهروندان یک شهر، خود را در برابر فضای شهرشان مسئول بدانند و آسیب‌هایی که سلامت این فضا را تهدید می‌کند، بشناسند و در رفع آنها بکوشند می‌توان از شهری بدون تخلف سخن گفت.

از آنجایی‌که پیش شرط اولیه برای رعایت قوانین و مقررات و رفع تخلفات شهری، آشنایی با قوانین آن است، باید شهروندان را نسبت به قوانین مربوط به تخلفات آشنا کرد. در این نوشتار به تخلفات مربوط به ایجاد مشاغل مزاحم پرداخته می‌شود.

مشاغل مزاحم:

ایجاد و تاسیس اماکن و مشاغلی که باعث بروز مزاحمت برای شهروندان شود و مخالف اصول بهداشتی نیز باشد، تخلف شهری محسوب می شود و در صورت عدم تناسب نوع شغل و متراژ واحد تجاری، شغل انتخاب شده از مصادیق بارز شغل های مزاحم است.

به طور کلی دایر کردن شغل هایی که دارای سر و صدا، بوی زننده و دودزا هستند در مجاورت منازل مسکونی ممنوع است.

راهکار:

صاحبان این‌گونه مشاغل باید در شهرک های صنعتی که با استانداردهای ایمنی و فضا در مجاورت شهرها احداث شده، مستقر شوند.

قوانین:

بند ۲۰ ماده ۵۵ قانون شهرداریها

جلوگیری از ایجاد و تاسیس تمام اماکن که به نحوی از انحاء موجب بروز مزاحمت برای ساکنان یا مخالف اصول بهداشت در شهرها است از جمله وظایف شهرداری است.

شهرداری مکلف است از تاسیس کارخانه‌ها، کارگاهها، گاراژهای عموم، تعمیرگاه‌ها، دکان ها و هم‌چنین مراکزی که مواد محترقه می سازند و اصطبل و چهارپایان و مراکز دامداری به طوری کلی تمام مشاغل و تمام کسب هایی که ایجاد مزاحمت و سرو صدا یا تولید دود می کنند، یا عفونت و یا محل بروز تجمع حشرات و جانوارن نماید، جلوگیری کند و در تخریب کوره های آجر و گچ و آهک پزی و خزینه گرمابه های عمومی که مخالف بهداشت است، اقدام کند و با نظارت و مراقبت در وضع دودکش های اماکن و کارخانه ها و وسایل نقلیه که کار کردن آنها دود ایجاد می کند از آلوده شدن هوای شهر جلوگیری نماید و هرگاه تاسیسات مذکور فوق قبل از تصویب این قانون به وجود آمده باشد، آنها را تعطیل کند و اگر لازم شود آنها به خارج از شهر انتقال دهد.

شهرداری در مورد تعطیل و تخریب و انتقال به خارج از شهر مکلف است مراتب را ضمن دادن مهلت مناسبی به صاحبان آنها ابلاغ کند و اگر صاحب ملک به نظر شهرداری معترض باشد، ظرف ده روز اعتراض خود را به کمیسیونی مرکب از سه نفر که از طرف شورای اسلامی شهر انتخاب خواهند شد، تسلیم کند. رای کمیسیون قطعی و لازم الاجرا است ؛ هر گاه رای کمیسیون مبنی بر تایید نظر شهرداری باشد و یا صاحب ملک در موقع اعتراض نکرده یا در مهلت مقرر شاخصا اقدام نکند، شهرداری به وسلیه ماموران خود راسا اقدام خواهد کرد.

براساس آیین‌نامه ساماندهی مشاغل و اصناف مزاحم شهری، شهرداری‌ها موظفند به منظور رفع مزاحمت مشاغل و اصناف مزاحم متناسب با وضعیت فعالیت، مکان استقرار و ماهیت شغلی آنها، نسبت به ‌حکم انتقال، جابه‌جایی یا رفع مزاحمت از طریق اصلاح فرایند کار، تغییر فعالیت یا نوسازی اقدام کنند.

در صورت عدم اجرای حکم شهرداری توسط صاحبان مشاغل یا اصناف مذکور، شهرداری موظف است نسبت به تعطیلی آنها مطابق مفاد بند(۲۰) ماده(۵۵) قانون شهرداری اقدام کند.

شکایت از واحد صنفی مزاحم

بعضی حقوقدان ها معتقدند شکایت از واحد صنفی مزاحم به موجب ماده ۹ قانون حفاظت, و بهسازی محیط زیست، همچنین به استناد ماده ۱۱ و تبصره ذیل ماده ۱۰ قانون موصوف، به سازمان حفاظت محیط زیست محول شده است .

در مقابل بعضی دیگر معتقدند بر اساس بند ۲۰ ماده‌ ۵۵ قانون شهرداری‌ها , جلوگیری از ایجاد و تأسیس تمامی اماکنی که به نحوی موجب بروز مزاحمت برای ساکنان شهر می‏شوند،

در وظایف شهرداری‌ها گنجانده شده و شهرداری‌ها را مکلف کرده تا از تاسیس کارگاه‌ها، گاراژهای عمومی، تعمیرگاه‌ها، مراکز دامداری و به طور کلی تمامی مشاغلی که به نحوی برای ساکنان شهر ایجاد مزاحمت می‌کنند، جلوگیری کند و برای شکایت از واحد صنفی باید به آنها مراجعه کرد .