تعزیرات در ماده 18 قانون مجازات اسلامی به دو بخش تقسیم میشوند، که عبارتند از: تعزیرات حکومتی و تعزیرات شرعی یا محرمات شرعی. تعزیرات شرعی، نیز به تعزیرات منصوص شرعی و تعزیرات غیرمنصوص شرعی قابل تقسیم هستند.
تعزیرات حکومتی، تعزیراتی هستند که سابقه فقهی و شرعی ندارند و در قانون قدیم، تعزیرات بازدارنده خوانده میشدند. تعزیرات حکومتی گناه محسوب نمیشوند؛ چون مجازاتهای مبتنی بر تکنولوژی جدید هستند که در قدیم نبوده است. مثل رانندگی بدون گواهینامه، برخی جرایم رایانهای، عدم ثبت واقعه ازدواج و طلاق.
تعزیرات شرعی، جرایم تعزیری هستند که سابقه شرعی و فقهی دارند.
1- تعزیرات منصوص شرعی (تبصره 2 ماده 115 قانون مجازات اسلامی): تعزیراتی هستند که هم در متون فقهی پیشبینی شده و هم میزان، نوع و مجازات آنها معین است. اما در مورد مصداق این تعزیرات، فقها اختلاف نظر دارند.
2- تعزیرات غیرمنصوص شرعی: تعزیراتی هستند که گناه و حرام هستند و در شرع معین، اما میزان و نوع مجازات آنها در شرع نیامده است.
تعزیرات غیرمنصوص شرعی، «التعزیر بما یراه الحاکم» است؛ یعنی تعزیرات مجازاتی است که بسته به نظر قاضی است.
معصومه افراسیابی
معصومه افراسیابی
07 دی 1404