صرف دروغ در کلاهبرداری از طریق "اتخاذ اسم، عنوان و سمت مجعول" بهتنهایی کافی نیست و نیازمند "مانور متقلبانه" یا "صحنهسازی" برای اغفال قربانی است.
این موضوع به این دلیل است که قانونگذار در جرم کلاهبرداری، علاوهبر "فریب" (که از طریق دروغ حاصل میشود)، بر "اخذ مال غیر" از طریق "تقلب" تأکید دارد. بهعبارتدیگر، باید یک اقدام فریبکارانه فراتر از صرف دروغ صورت بگیرد تا قربانی باور کند که ادعای شخص کلاهبردار واقعی است و براساس آن، مال خود را در اختیار او قرار دهد.
برای مثال، ادعای پزشک بودن بهخوبی این موضوع را روشن میکند:
دروغ صرف: اگر شخصی صرفاً ادعا کند که پزشک است، بدون هیچ اقدام دیگری، این ممکن است دروغ باشد، اما لزوماً کلاهبرداری محسوب نمیشود.
مانور متقلبانه: اما اگر همین شخص علاوهبر ادعا، کارت ویزیت جعلی ارائه دهد، در یک مکان اجارهای که شبیه مطب است حضور پیدا کند، از لباس پزشکی استفاده کند و اقداماتی از این دست انجام دهد که باور پزشک بودن او را برای قربانی تقویت کند، در این صورت میتوان گفت که مانور متقلبانه صورت گرفته و جرم کلاهبرداری محقق شده است.
بنابراین، در کلاهبرداری از طریق اتخاذ اسم، عنوان و سمت مجعول، "دروغ، جزء اصلی فریب است، اما بهتنهایی کافی نیست" و باید با "اعمال متقلبانه و صحنهسازی" همراه باشد تا بتوان آن را جرم کلاهبرداری تلقی کرد. این اعمال متقلبانه باید بهگونهای باشد که عرفاً موجب اغفال قربانی و تسلیم مال شود.
زهرا اکبری پویانی
زهرا اکبری پویانی
26 آذر 1404