در نظام حقوقی ایران، تاریخ در قراردادها نقش کلیدی در تعیین زمان‌بندی تعهدات، اثربخشی حقوقی و حل اختلافات دارد. تاریخ‌ها در قراردادها به انواع مختلفی تقسیم می‌شوند که هر یک آثار حقوقی خاص خود را دارند.
1. تاریخ انعقاد قرارداد
این تاریخ نشان‌دهنده زمانی است که طرفین به توافق رسیده و قرارداد را امضا کرده‌اند. مطابق با قانون مدنی، تعهدات طرفین از این تاریخ لازم‌الاجرا می‌شود، مگر آنکه در قرارداد تاریخ دیگری برای شروع تعهدات تعیین شده باشد.
2. تاریخ شروع اجرا
تاریخی است که اجرای تعهدات قراردادی از آن آغاز می‌شود. این تاریخ ممکن است با تاریخ انعقاد قرارداد متفاوت باشد، به‌ویژه در قراردادهایی که نیاز به مقدمات اجرایی دارند. به‌عنوان مثال، در قراردادهای پیمانکاری، تاریخ شروع ممکن است پس از تکمیل مراحل اداری یا تأمین مالی مشخص شود.
3. تاریخ انقضا یا پایان قرارداد
این تاریخ نشان‌دهنده پایان مدت اعتبار قرارداد است. در قراردادهای مدت‌دار، تعیین این تاریخ ضروری است تا طرفین از زمان پایان تعهدات آگاه باشند. در صورت عدم تعیین تاریخ انقضا، قرارداد ممکن است به‌صورت نامحدود تلقی شود که می‌تواند منجر به بروز اختلافات شود.
4. تاریخ مؤثر (Effective Date)
تاریخی است که قرارداد از آن تاریخ به‌طور رسمی و قانونی لازم‌الاجرا می‌شود. این تاریخ ممکن است با تاریخ انعقاد یا تاریخ شروع اجرا متفاوت باشد و معمولاً در قراردادهای بین‌المللی یا پیچیده تعیین می‌شود.
5. تاریخ فسخ یا خاتمه
در مواردی که قرارداد پیش از تاریخ انقضا به پایان می‌رسد، تاریخ فسخ یا خاتمه تعیین می‌شود. این تاریخ برای تعیین مسئولیت‌ها و تعهدات طرفین پس از پایان قرارداد اهمیت دارد.
6. تاریخ تمدید
در قراردادهایی که قابلیت تمدید دارند، تاریخ تمدید مشخص می‌شود. این تاریخ نشان‌دهنده آغاز دوره جدید قرارداد پس از پایان دوره قبلی است و باید به‌صورت صریح در قرارداد ذکر شود.
تعیین دقیق و صریح تاریخ‌ها در قراردادها از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. عدم توجه به این موضوع می‌تواند منجر به بروز اختلافات و مشکلات حقوقی شود.
سمیه شهبازی دستجرده
سمیه شهبازی دستجرده
06 آذر 1404