در این قرارداد، انجام فعل یا تعهد در زمان و بازه مشخص برای طرف قرارداد دارای ارزش و اهمیت است و خارج از آن زمان یا بهعبارتی در زمان دیگر، ارزش و مطلوبیت را از دست میدهد. در این موارد، تأخیر در انجام تعهد میتواند به متعهدله حق فسخ قرارداد را بدهد. برای مثال، اگر در قرارداد فروش کالایی مقرر شود که تحویل کالا در تاریخ مشخصی صورت گیرد و فروشنده در انجام این تعهد تأخیر کند، خریدار میتواند قرارداد را فسخ نماید. در مقابل، در قراردادهایی با تعدد مطلوب، تأخیر در انجام تعهد لزوماً منجر به فسخ قرارداد نمیشود و ممکن است صرفاً حق مطالبه خسارت برای متعهدله ایجاد گردد. تشخیص نوع مطلوب در قراردادها برای تعیین حقوق و تعهدات طرفین اهمیت ویژهای دارد.
در حقوق ایران، مفهوم «وحدت مطلوب» به شرایطی اطلاق میشود که انجام تعهد در زمان معین برای متعهدله ضروری باشد، بهگونهای که پس از انقضای آن زمان، انجام تعهد فاقد ارزش گردد. در این حالت، متعهدله میتواند بدون الزام به انجام تعهد، قرارداد را فسخ کرده و صرفاً خسارت عدم انجام تعهد را مطالبه کند .
نکات کلیدی در قراردادهای وحدت مطلوب
ضرورت تعیین زمان دقیق، آثار عدم انجام تعهد، تشخیص نوع تعهد، محدودیت در مطالبه خسارت و اهمیت در قراردادهای خدماتی موارد مهمی هستند که در این نوع قرارداد باید به آنها توجه نمود.
با رعایت این اصول، میتوان از بروز اختلافات حقوقی جلوگیری کرده و حقوق طرفین را بهدرستی تضمین نمود.
سمیه شهبازی دستجرده