تبصره 1 ماده 45 قانون آیین دادرسی کیفری، یک قاعده استثنایی و مهم در خصوص دخالت شهروندان در فرآیند کشف جرم و حفظ ادله وقوع جرم ارائه میدهد. طبق این تبصره، اگر یکی از جرایم مهم و سنگین مذکور در بندهای (الف)، (ب)، (پ) و (ت) ماده 302 آییندادرسیکیفری بهصورت مشهود واقع شود و در آن لحظه ضابطان دادگستری در محل حضور نداشته باشند، همه شهروندان این اختیار را دارند که اقدامات لازم برای جلوگیری از فرار مرتکب و حفظ صحنه جرم را انجام دهند. این حکم نشان میدهد که قانونگذار در موارد خاص و استثنایی، نقش حمایتی و مشارکتی برای عموم مردم در تأمین نظم عمومی و برقراری عدالت کیفری قائل شده است. البته این دخالت باید در چارچوب حفظ قانون و رعایت حقوق شهروندی صورت گیرد و باید صرفاً به اقدامات فوری و ضروری محدود باشد.
رضا رمضانی