اثبات اصل دفاع با مدافع است.
مدعی دفاع مشروع، باید دفاع مشروع را اثبات کند. اگر مدافع اصل دفاع را ثابت کند (یعنی به من حمله کرد و من دفاع کردم)، اصل بر این است که شرایط دفاع (7 شرط) را رعایت کرده است.
اگر شرایط دفاع مشروع رعایت شده باشد، مدافع بابت آسیب‌هایی که به مهاجم می‌زند، نه تعزیر و نه قصاص می‌شود و نه دیه می‌دهد؛ چون مهاجم مهدورالدم است.
اگر اصل دفاع ثابت شود، اثبات عدم رعایت شرایط دفاع با مهاجم است. چنانچه اصل دفاع ثابت شود، اما از شرایط دفاع مشروع تجاوز کند، مدافع قصاص ندارد، اما به دیه و تعزیر محکوم می‌شود. (تبصره 2 ماده 302 قانون مجازات اسلامی)
مستند به تبصره 3 ماده 156 قانون مجازات اسلامی، اگر مهاجم مجنون باشد، مدافع نه قصاص دارد، نه دیه و نه تعزیر، اما بیت‌المال دیه مهاجم را می‌دهد. پس فقط مهاجم مجنون، مستحق دیه است.
آیا دفاع مشروع از دیگری هم جایز است؟
بله، با رعایت شرایط تبصره 1 ماده 156 قانون مجازات اسلامی، می‌توان از دیگری دفاع کرد.
معصومه افراسیابی
معصومه افراسیابی
08 مرداد 1404