ماده 454 قانون مدنی، به موضوع "اجاره مبیع و تأثیر فسخ بیع بر اجاره" پرداخته است. بر اساس آن، اگر مشتری مالی را که خریده، اجاره دهد و سپس قرارداد بیع (خرید) فسخ شود، اجاره به خودی خود باطل نمیشود، مگر اینکه شرطی در قرارداد بیع وجود داشته باشد که تصرفات ناقله (مانند اجاره دادن) از سوی مشتری ممنوع باشد.
مثال:
آقای الف خانهای را از آقای ب خریداری میکند و سپس آن را برای مدت یک سال به آقای ج اجاره میدهد. پس از سه ماه، قرارداد خرید (بیع) به دلیل وجود عیب در خانه فسخ میشود.
ـ بدون شرط ممنوعیت تصرفات ناقله: اجاره همچنان معتبر است و آقای ج میتواند تا پایان مدت اجاره در خانه بماند.
ـ با شرط ممنوعیت تصرفات ناقله: اگر در قرارداد بیع شرط شده باشد که مشتری (آقای الف) حق ندارد ملک را برای مدت معین اجاره دهد، اجاره به آقای ج باطل است و او باید ملک را تخلیه کند.
این ماده از اصل حمایت از حقوق اشخاص ثالث (مستأجر) پیروی میکند، مگر اینکه شرط خلافی در قرارداد بیع وجود داشته باشد.
رضا رمضانی