شرایطی که دفاع را در مقابل حمله، مشروع می‌کند:

1- دفاع باید مستند به قرائن معقول و خوف عقلایی باشد (خوف عقلایی یک مفهوم عرفی است).

2- توسل به قوای دولتی بدون فوت وقت عملاً امکان نداشته باشد و یا مداخله قوای دولتی در رفع تجاوز و خطر مؤثر واقع نشود (یعنی جرم‌ باید در لحظه اتفاق بیفتد).

3- برای دفع حمله ضرورت وجود داشته باشد.

سؤال: اگر مدافع امکان فرار داشته باشد، باز هم می‌تواند دفاع کند؟ امکان فرار نافی دفاع نیست.

4- رعایت مراحل و مراتب دفاع: مراحل و مراتب دفاع نیز یک مفهوم عرفی است و قناعت وجدان قاضی را می‌خواهد. از مراتب کم شروع شده و به سمت مراتب سخت‌تر می‌رود.

تناسب از شرایط دفاع مشروع نیست. مراحل و مراتب دفاع جایگزین تناسب شده است.

موضوع دفاع مشروع: جان، مال، عرض (آبرو، حیثیت، شرافت)، ناموس و آزادی تن است.

معصومه افراسیابی

ارسال نظر