پرسش
در صورتی که صادرکننده چک ادعای تضمینی بودن چک را نماید و به همین جهت دادخواست ابطال اجرائیه و استرداد لاشه چک را مطرح نماید ماهیت دعوای ابطال اجراییه از نظر مالی و غیرمالی بودن چیست؟ آیا نیاز به تقویم دارد؟
نظر هیئت عالی
دعوی ابطال اجرائیه مربوط به چک چه اجرائیه موضوع ماده 23 اصلاحی قانون چک و چه در ابطال اجرائیه‌های ثبتی در خصوص مطالبه وجه چک، و همچنین دعوای استرداد لاشه‌های چک از دعاوی غیر مالی است و در این خصوص نظریه‌های متعدد اداره کل حقوقی قوه قضائیه در تایید این معنا می‌باشد، با این وصف نظریه اکثریت مطلوب و مورد تایید هیات عالی است.
نظر اکثریت
اگر چه قانون در مورد تعریف دعاوی مالی و غیرمالی ساکت می‌باشد لیکن به عنوان اصل و رویه قضایی هر گاه نتیجه دعوای باعث گردد تا مالی به اموال و دارایی خواهان افزوده گردد پس دعوا مالی می‌باشد. در اینجا هم صدور حکم بر ابطال اجرائیه جنبه مالی ندارد زیرا به معنای نفی مالکیت و یا منتفی شدن تعهد نیست. بلکه در این دعوا خواهان صحت عملیات اجرایی را مورد خدشه قرار می‌دهد و یا اینکه ادعا دارند سند در شرایط قانونی نبوده است که دستور اجرا صادر شده است پس این دعوای غیر مالی محسوب می‌شود و نیازی به تقویم خواسته ندارد. نتیجتاً اینکه در دعوای ابطال اجرائیه صادره از دادگاه راجع به چک های دارای کد رهگیری، هرگاه جهت دعوا وجود یکی از شرایط سلبی صدور اجرائیه مقرر در ماده 23 قانون صدور چک باشد این دعوا غیرمالی می‌باشد و چنان‌چه جهات دیگری غیر از این موارد که دلالت بر برائت ذمه صادرکننده باشد این دعوا مالی محسوب می‌شود. در ضمن نظریه مشورتی شماره 7/99/166 مورخ1399/3/3 نیز موید همین نظر می باشد.
نظر اقلیت
با توجه به اینکه در صورت ابطال اجرائیه چک به صورت غیرمستقیم بر دارایی خواهان افزوده می‌شود پس یک دعوای مالی محسوب می‌شود و می‌بایست تقویم شود.
روابط عمومی
17 خرداد 1404