مقدمه

یکی از چالش‌های اساسی رانندگان آمبولانس، رعایت هم‌زمان قوانین راهنمایی و رانندگی و انجام سریع مأموریت‌های اورژانسی است. قانون‌گذار برای تسهیل این مأموریت‌ها، برخی استثنائات را در نظر گرفته است که به آمبولانس‌ها اجازه می‌دهد در شرایط خاص از مقررات تخطی کنند. اما این استثنائات دارای محدودیت‌هایی هستند و رعایت اصول ایمنی الزامی است. در این مقاله، تخلفات مجاز و محدودیت‌های قانونی آمبولانس‌ها در شرایط اضطراری بررسی می‌شود.

تخلفات مجاز برای آمبولانس‌ها:

رانندگان آمبولانس‌ در شرایط اضطراری، در صورتی که آژیر و چراغ‌های هشداردهنده را فعال کرده باشند، می‌توانند از برخی مقررات راهنمایی و رانندگی تخطی کنند. این موارد عبارتند از:

۱. افزایش سرعت فراتر از حد مجاز

رانندگان آمبولانس می‌توانند برای کاهش زمان رسیدن به محل حادثه یا بیمارستان، سرعت خود را بیش از حد مجاز افزایش دهند، اما این افزایش نباید به حدی باشد که ایمنی خود، بیمار و سایر رانندگان را به خطر بیندازد.

۲. پارک در محل‌های ممنوعه:

طبق ماده ۱۸۶ آیین‌نامه راهنمایی و رانندگی، آمبولانس‌ها در شرایط اضطراری می‌توانند در محل‌های دارای علامت «توقف ممنوع» پارک کنند.

۳. عبور از چراغ قرمز

رانندگان آمبولانس مجاز هستند که در صورت اطمینان از ایمنی، چراغ قرمز را رد کنند، اما باید سرعت را کاهش داده و از نبود خطر برای سایر خودروها مطمئن شوند.

۴. سبقت از سمت راست

سبقت گرفتن از سمت راست برای وسایل نقلیه عمومی و آمبولانس‌ها در شرایط معمول ممنوع است، اما در مواقع اضطراری، آمبولانس‌ها می‌توانند برای عبور سریع‌تر از خودروهای دیگر، از این استثنا استفاده کنند.

۵. عبور از خط ویژه اتوبوس

در شرایط اضطراری، آمبولانس‌ها می‌توانند وارد خط ویژه اتوبوس شوند تا مسیر سریع‌تری به مقصد داشته باشند.

۶. دور زدن در مناطق ممنوعه:

در صورتی که مسیر جایگزین مناسبی وجود نداشته باشد، رانندگان آمبولانس مجاز هستند که با رعایت ایمنی، در مکان‌هایی که تابلو «دور زدن ممنوع» نصب شده، تغییر مسیر دهند.

محدودیت‌ها و تخلفات غیرمجاز:

با وجود تسهیلات قانونی برای آمبولانس‌ها، برخی اقدامات همچنان ممنوع و مشمول جریمه هستند، از جمله:

- عبور از خیابان یک‌طرفه یا ورود ممنوع

آمبولانس‌ها، حتی در شرایط اضطراری، مجاز به عبور از خیابان یک‌طرفه در خلاف جهت یا ورود به معابر دارای تابلوی ورود ممنوع نیستند.

- عدم رعایت ایمنی در انجام تخلفات مجاز

اگر راننده آمبولانس بدون رعایت نکات ایمنی در حین عبور از چراغ قرمز، سبقت یا افزایش سرعت، موجب تصادف شود، مسئولیت قانونی خواهد داشت.

چالش‌های اجرایی و مشکلات قانونی:

با وجود صراحت قانون در برخی موارد، ممکن است آمبولانس‌ها حتی در شرایط اضطراری نیز جریمه شوند. این مشکل معمولاً به یکی از دلایل زیر رخ می‌دهد:

- عدم آگاهی برخی مأموران راهنمایی و رانندگی از قوانین استثنائی مربوط به آمبولانس‌ها

- عدم استفاده از آژیر و چراغ‌های هشداردهنده توسط رانندگان آمبولانس هنگام انجام تخلفات مجاز

- تفسیر نادرست قوانین توسط برخی مأموران راهنمایی‌و‌رانندگی

وظایف رانندگان آمبولانس در رعایت ایمنی و قوانین:

رانندگان آمبولانس‌ها علاوه بر آشنایی با قوانین استثنائی، موظف به رعایت اصول ایمنی نیز هستند:

۱. حفظ ایمنی بیمار و سایر رانندگان

اگرچه رسیدن سریع به بیمارستان اهمیت زیادی دارد، اما این موضوع نباید ایمنی سرنشینان و سایر رانندگان را به خطر بیندازد.

۲. هماهنگی با تیم پزشکی

راننده باید از طریق ارتباط با تیم اورژانس و مراکز درمانی، مسیرهای مناسب‌تر را شناسایی کند.

۳. بررسی وضعیت فنی آمبولانس قبل از حرکت

۴. نقص فنی در سیستم ترمز، آژیر، چراغ‌های هشداردهنده و سایر تجهیزات می‌تواند مشکلات جدی ایجاد کند.

نتیجه‌گیری

رانندگان آمبولانس در مأموریت‌های اورژانسی از استثنائات قانونی برخوردارند، اما این استثنائات مطلق نیستند و رعایت اصول ایمنی و استفاده صحیح از تجهیزات هشداردهنده ضروری است. همچنین، نهادهای مسئول باید برای آموزش مأموران راهنمایی و رانندگی و آگاهی‌رسانی به رانندگان آمبولانس اقدامات مؤثرتری انجام دهند تا مشکلات اجرایی در این زمینه کاهش یابد. هدف اصلی از این استثنائات، تسهیل خدمات اورژانسی بدون ایجاد خطر برای سایر شهروندان است.

رضا رمضانی