پرسش
چنانچه وقت رسیدگی جهت استماع اظهارات گواهان احد متداعیین برگزار ولیکن در روز جلسه رسیدگی، خواهان یا خوانده به همراه فرد یا افراد دیگری به عنوان گواه حضور پیدا نماید؛ تکلیف مقام رسیدگی کننده چیست؟ آیا باید نسبت به تجدید جلسه جهت اخطار اسامی گواهان جدید و محفوظ ماندن حق جرح گواه طرف مقابل اقدام نماید یا آنکه دادگاه باید بدون توجه به معرفی گواه جدید رسیدگی را ادامه دهد؟
نظر هیئت عالی
در فرض سوال، استماع شهادت شهود در اجرای قرار دادگاه از شهود غیرتعرفه نیز با رعایت اصل تناظر بلامانع است و ضرورتی به تجدید جلسه رسیدگی وجود ندارد مگرآنکه طرف مقابل برای جرح گواهان تقاضای مهلت نماید.
نظر اکثریت
طرح ادعای جدید با ارائه دلیل و مدرک جدید دو مقوله جداگانه و متفاوت بوده که طرح ادعا و خواسته جدید صرفاً در چارچوب ماده ۹۸ ق.آ.د.م ممکن میباشد اما در مورد ارائه دلیل جدید بر اساس بند ۶ ماده ۵۱ ق.آ.د.م باید در دادخواست تصریح و پیوست آن تقدیم گردد. اما با توجه به حکم کلی مقرر در قسمت اخیر ماده ۱۹۹ قانون یاد شده؛ «در کلیه امور حقوقی دادگاه علاوه بر رسیدگی به دلایل مورد استناد طرفین دعوی، هرگونه تحقیق یا اقدامی که برای کشف حقیقت لازم باشد، انجام خواهد داد.» چنین استنباط میگردد که چنانچه دلایل خارج از موعد مقرر در بند ۶ ماده ۵۱ ق.آ.د.م ارائه گردد در صورتی که دادگاه جهت کشف حقیقت لازم بداند وفق ماده ۱۹۹ ق.آ.د.م اقدام میکند. با این توضیح که؛ چنانچه طرف مقابل در جلسه دادرسی حاضر و آمادگی دفاع از ادله جدید را داشته باشد دادگاه در مورد آن رسیدگی خواهد کرد و در صورت عدم حضور طرف مقابل در جلسه رسیدگی یا عدم آمادگی دفاع نسبت به ادله جدید، دادگاه باید بر اساس اصل تناظر وقت دادرسی را تجدید نموده و با تفهیم موضوع در اخطاریه و در جلسه بعدی به آن رسیدگی نماید.
نظر اقلیت
در رسیدگی حقوقی باید مقررات آمره قانون آیین دادرسی مدنی رعایت شود. بر اساس بند ۶ ماده ۵۱ ق.آ.د.م ادله باید در دادخواست تصریح شود و طبق ماده ۲۳۲ همین قانون، مدعی باید بر حسب دستور دادگاه، شهود را در دادگاه حاضر نماید. اگر گواه عذر موجه داشته باشد، در صورت پذیرش عذر باید دادگاه با حضور در محل از شهود تحقیق نماید. بنابراین دادگاه نمیتواند به ادلهای که خارج از مواعد مذکور در قانون ارائه شود توجه نماید.