عوامل موجهه جرم هفت مصداق دارد:
۱- حکم یا اجازه قانون ۲- اجرای قانون اهم ۳- اجرای امر آمر قانونی ۴- اقدامات والدین و اولیا و سرپرستان صغار و مجانین به منظور تربیت در حد متعارف شرعی ۵- رضایت بزه‌دیده ۶- اضطرار ۷- دفاع مشروع.
۱- حکم یا اجازه قانون:
این مصداق شامل مواردی است که قانون بدون هیچ پیش‌شرطی حکم کرده یا اجازه داده است. مانند مفهوم مخالف ماده ۵۵ قانون آیین دادرسی کیفری که قانون‌گذار در جرایم مشهود، تفتیش بدون مجوز ضابطان را جایز دانسته است. یعنی قانون‌گذار شرایطی را فراهم می‌کند که رفتار با وجود آن شرایط جرم نیست.
در مورد حکم قانون نیز، می‌توان به حکم تبصره یک ماده ۴۵ قانون آیین دادرسی کیفری اشاره کرد که مقرر می‌دارد: چنانچه جرائم موضوع بندهای (الف)، (ب)، (پ) و (ت) ماده (۳۰۲) این قانون به صورت مشهود واقع شود، در صورت عدم حضور ضابطان دادگستری، تمام شهروندان می‌توانند اقدامات لازم را برای جلوگیری از فرار مرتکب جرم و حفظ صحنه جرم به عمل آورند.
معصومه افراسیابی
معصومه افراسیابی
03 اردیبهشت 1404