مستی در متون حقوقی، بر اثر مسمومیت و بی‌ارادگی ناشی از مصرف ارادی مشروبات الکلی و مواد مخدر و محرک حاصل می‌شود. مستی بر خلاف خواب و بیهوشی اصولاً رافع مسوولیت کیفری نیست. این اصلی‌ترین تفاوت مستی با خواب و بیهوشی است. اما مانند خواب و بیهوشی دو شاخه دارد: ۱- مستی در عموم جرائم ماده ۱۵۷ ق.م.ا ۲- مستی در جنایت ماده ۳۰۷ ق.م.ا
در عموم جرایم، مستی اصولاً رافع مسوولیت کیفری نیست. مگر اینکه مرتکب به طور کلی مسلوب‌الاراده شده باشد. البته اگر کسی برای ارتکاب جرم مست کند و مسلوب‌الاراده هم شود و جرم مورد نظر واقع شود، به مجازات هر دو جرم، یعنی جرم مصرف الکل یا مخدر و جرم مورد نظر محکوم می‌شود.
اما اگر کسی برای ارتکاب جرمی مست کند و مسلوب‌الاراده شود، اما همان جرم را انجام ندهد و مرتکب جرم دیگری شود، فقط به جرم مصرف محکوم می‌شود. چون جرم مورد نظر انجام نشده و در انجام جرم دیگر نیز اراده وجود نداشته است.
مثلاً اگر شخصی برای انجام سرقت مست کند، مسلوب‌الاراده هم شود و جرم سرقت را انجام دهد، هم به جرم سرقت هم به جرم مصرف مواد الکلی از باب تعدد جرم محکوم می‌شود. اما اگر به جای سرقت، تخریب انجام دهد، به هیچ یک از دو جرم سرقت و تخریب محکوم نخواهد شد. چون سرقت را انجام نداده است و در انجام تخریب نیز اراده‌ای نداشته است. پس فقط به جرم مصرف مواد محکوم می‌شود.
معصومه افراسیابی
معصومه افراسیابی
25 فروردین 1404