اسناد رسمی در نظام حقوقی کشور‌ها به ویژه در حقوق ایران، ویژگی‌ها و خصوصیات خاصی دارند که آن‌ها را از اسناد عادی متمایز می‌سازد.
اعتبار قانونی و ضمانت اجرا:
اسناد رسمی از اعتبار قانونی بالایی برخوردار هستند و محتوای آن‌ها توسط مأمورین رسمی تنظیم می‌شود.
قابلیت اجرایی بدون نیاز به حکم دادگاه:
بسیاری از اسناد رسمی (مثل سند رهنی، اجاره نامه‌های رسمی، چک) دارای قابلیت اجرایی هستند و در صورت بروز اختلاف، نیازی به حکم دادگاه نیست. بلکه می‌توان مستقیما اجرای آن‌ها را از اداره ثبت درخواست کرد.
غیر قابل انکار و تردید:
محتوای اسناد رسمی قابل انکار و تردید نیست؛ مگر با اثبات جعل و صرفا با ادعای نادرست نمی‌تواند از بار مسوولیت فرار کند؛ مگر آنکه جعل ثابت گردد.
قابلیت استناد در محاکم و ادارات دولتی:
این اسناد به‌عنوان مدرک معتبر و قابل استناد، قابل پذیرش هستند. برای مثال: سند مالکیت که توسط اداره ثبت صادر شده است، نشان‌دهنده مالکیت فرد بر یک ملک است و در تمام ادارات دولتی معتبر است.
تنظیم اسناد رسمی توسط مأمورین رسمی (دفاتر اسناد رسمی و ادارات ثبت) انجام می‌شود و باید طبق ضوابط و مقررات باشد.
ثبت در دفاتر و سوابق رسمی:
اسناد رسمی در دفاتر و سوابق رسمی ثبت می‌گردد و یک نسخه از آن‌ها به طور دائم نگهداری می‌گردد. این امر از جعل و مفقود شدن اسناد جلوگیری می‌کند و به آن‌ها اعتبار و دوام بیشتری می‌بخشد.
پیشگیری از تخلفات و اختلاف:
اسناد رسمی به دلیل نظارت مأموران رسمی از بروز تخلفات جلوگیری می‌کنند. به‌عنوان مثال: هنگام تنظیم سند رسمی فروش ملک، مالکیت شخص بررسی می‌گردد تا از فروش به افراد مختلف جلوگیری گردد.
اعتبار بین‌المللی:
اسناد رسمی در صورت تطابق با استاندارد‌های بین‌المللی، ممکن است در کشور‌های دیگر مورد قبول قرار گیرند و قابلیت استناد داشته باشند. این امر به ویژه در زمینه‌های تجاری و روابط بین‌المللی اهمیت دارد.
رامک رشیدیان
رامک رشیدیان
15 فروردین 1404