مقدمه

در دنیای پرشتاب کسب و کار، شرکت‌ها به عنوان شخصیت‌های حقوقی، ناگزیر به تعامل با سایر اشخاص و نهادها هستند. این تعاملات ممکن است به اختلافات حقوقی منجر شود که نیازمند حضور در محاکم قضایی است. از این رو، تعیین فردی که به نمایندگی از شرکت در دادگاه حاضر شده و از حقوق آن دفاع کند، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. در این مقاله، به بررسی اختیار مدیرعامل در اخذ وکیل به نمایندگی از شرکت و الزامات قانونی آن خواهیم پرداخت.

اختیار مدیرعامل در اخذ وکیل:

مطابق قوانین و اساسنامه شرکت‌ها، به طور معمول، اختیار طرح دعوی و دفاع در محاکم به هیئت مدیره شرکت تفویض شده است. این بدان معناست که مدیرعامل به تنهایی حق اخذ وکیل برای شرکت را ندارد، مگر آنکه هیئت مدیره به طور صریح و کتبی این اختیار را به وی تفویض کند.

شرایط لازم برای تفویض اختیار به مدیرعامل:

- تفویض صریح و کتبی: تفویض اختیار باید به صورت کتبی و در قالب صورت‌جلسه هیئت مدیره انجام شود. این صورت‌جلسه باید به وضوح بیان کند که مدیرعامل اختیار دارد به نمایندگی از شرکت وکیل بگیرد و در دعاوی شرکت شرکت کند.

- اعلام در روزنامه رسمی (در برخی موارد): برخی از مفسرین قانونی معتقدند که طبق ماده ۱۲۸ لایحه اصلاحی قانون تجارت، تفویض اختیار به مدیرعامل باید در روزنامه رسمی آگهی شود. هرچند که این نظر در بین قضات و حقوقدانان اختلاف‌نظر ایجاد کرده است، اما بهتر است برای اطمینان بیشتر، این اقدام انجام شود.

اهمیت صورت‌جلسه هیئت مدیره:

صورت‌جلسه هیئت مدیره مبنی بر تفویض اختیار به مدیرعامل، سند بسیار مهمی است که در صورت بروز هرگونه اختلاف یا چالشی، به عنوان مدرک قابل استناد خواهد بود. این صورت‌جلسه باید به طور دقیق و با ذکر جزئیات کامل تنظیم شود.

چرا اختیار امضای اسناد به مدیر عامل کفایت نمی‌کند؟

برخی از مدیران بر این باورند که اختیار امضای اسناد و اوراق تعهدآور که به مدیرعامل تفویض شده است، به معنای اختیار اخذ وکیل نیز هست. اما اکثر قضات و حقوقدانان با این نظر موافق نیستند. دلیل این امر آن است که اختیار امضای اسناد، اختیاری محدودتر از اختیار اخذ وکیل است و شامل کلیه اقدامات حقوقی که به نمایندگی از شرکت انجام می‌شود، نمی‌باشد.

مزایای اخذ وکالت از مدیران:

- سهولت و سرعت: اخذ وکالت از مدیران به دلیل عدم نیاز به طی تشریفات خاص، سریع‌تر و آسان‌تر است.

- کاهش ریسک: در صورتی که وکیل توسط مدیران انتخاب شود، احتمال بروز اختلافات بین مدیران و وکیل کمتر خواهد بود.

ایراد عدم سمت: 

ایراد عدم سمت یکی از ایرادات آمره در دعاوی است. این بدان معناست که حتی اگر طرف مقابل دعوی در جلسه اول دادرسی به این ایراد اشاره نکند و یا قاضی بدوی به آن توجه نکند، دادگاه تجدیدنظر می‌تواند به این ایراد رسیدگی کرده و حکم صادره را نقض کند.

نتیجه‌گیری

اخذ وکیل به نمایندگی از شرکت، امری تخصصی و مهم است که نیازمند رعایت دقیق قوانین و مقررات است. مدیرعامل تنها در صورتی می‌تواند به نمایندگی از شرکت وکیل بگیرد که هیئت مدیره به طور صریح و کتبی این اختیار را به وی تفویض کرده باشد. پس قبل از هر اقدامی، صورت‌جلسه هیئت مدیره را به دقت مطالعه کنید تا از حدود اختیارات مدیرعامل آگاه شوید.

فریده امینی آهی‌دشتی