در حقوق مدنی ایران، جنین به عنوان یک "حمل" از زمان انعقاد نطفه، دارای برخی حقوق مدنی است، مشروط به اینکه زنده متولد شود. ماده ۹۵۷ قانون مدنی بیان میکند که جنین از حقوق مدنی بهرهمند میگردد، اما این حقوق مشروط به زنده متولد شدن اوست. این بدین معناست که اگر جنین حتی لحظهای پس از تولد زنده باشد، از تمامی حقوق مدنی بهرهمند میشود.
یکی از نکات مهم در مورد حقوق جنین، امکان وصیت، هبه، و وقف به نفع اوست. اگرچه شخصیت جنین تا زمان زنده متولد شدن کامل نمیشود، قانون این امکان را فراهم کرده که به جنین هبه یا وصیتی تعلق گیرد، اما پذیرش این حقوق باید توسط ولی او انجام شود. در واقع، قانون فرض میکند که جنین زنده متولد میشود و به او حقوقی اعطا میکند که با تولد زنده، قطعی میشود.
در مورد سقط جنین، قوانین ایران بر حق حیات جنین تأکید دارند و سقط جنین در بیشتر موارد جرم تلقی میشود، مگر در شرایط خاص پزشکی. از سوی دیگر، جنین در صورتی که زنده متولد شود، از حقوقی مانند ارث برخوردار میگردد.
به علاوه، در صورت وارد شدن خسارت به جنین، چه در رحم و چه پس از تولد، حق جبران خسارت برای او محفوظ است. اگر جنین به واسطه سقط غیرقانونی یا خسارتهای دیگر دچار نقص شود، نماینده قانونی او میتواند برای مطالبه خسارت اقدام کند.
زهرا اکبری پویانی