اکراه در جنایت، نوعی زوال اراده است و اگر غیر قابل تحمل باشد، به غیر قتل در همه جرایم پذیرفته میشود.
اکراه در جنایت به چند صورت است:
۱- اکراه در جنایت بر عضو ؛ هر جنایت مادون نفس، اکراه بر اعضا و منافع است و به عنوان یک عذر پذیرفته شده و عامل رافع مسوولیت کیفری است. در این نوع اکراه، اکراهکننده قصاص عضو میشود.
در ماده ۳۷۸ ق.م.ا اصل بر عدم اکراه است و اکراه باید ثابت شود. این یک قاعده و به طور کلی قابل تعمیم است. وقتی استناد میشود به عوامل موجهه جرم و عوامل رافع مسوولیت کیفری، اثبات با استنادکننده است.
۲- اکراه در جنایت بر نفس؛ اکراه پذیرفته نیست. یعنی شخصی، دیگری را اجبار کند که ثالثی را بکشد. اکراهشونده اگر شخص ثالث را بکشد، حتی در مقام اکراه، اثبات هم کند، علیالقاعده قصاص میشود، اما اکراهکننده به حبس ابد محکوم میگردد.
۳- اکراه در جنایت بر اکراهشونده.
۴- اکراه در جنایت بر اکراهکننده.
معصومه افراسیابی