اکراه معنوی درونی و اکراه معنوی بیرونی:

اکراه معنوی درونی یعنی اکراه در انگیزه و غریزه است. علی‌القاعده در هیچ جرمی پذیرفته نیست. می‌تواند از جهات مخففه باشد. اما رافع مسوولیت کیفری نیست؛ مگر به حد جنون، به معنی ماده ۱۴۹ ق.م.ا برسد و نبود اراده و قوه تمییز را موجب گردد.

اکراه معنوی بیرونی، فشار غیر قابل تحمل بر روح و روان است. اما منشأ آن، بیرونی است. مصداق بارز آن تهدید است. البته وقتی از اکراه در حقوق صحبت می‌شود، همین اکراه معنوی بیرونی مدنظر است. در همه جرائم به عنوان یک عامل رافع مسوولیت کیفری پذیرفته است، مگر در قتل.

یک نکته کلیدی این است که تهدید، اگر اراده را زائل کند، مصداقی از اکراه و اجبار است و سبب اقوا از مباشر پیش می‌آید. اما اگر تهدید، اراده را زائل نکند، نه اکراه و اجبار و نه موجب سبب اقوا از مباشر است، بلکه مصداقی از معاونت است.

معصومه افراسیابی

ارسال نظر