در حقوق ایران، قراردادها از دو رکن تشکیل می‌شوند: ارکان اصلی و ارکان فرعی.
ارکان اصلی قراردادها، آن دسته از شروطی هستند که نبود آن‌ها به بطلان یا عدم نفوذ قرارداد منجر می‌شود. این ارکان عبارتند از: قصد و رضای طرفین که بر اساس مواد ۱۹۰ و ۱۹۱ قانون مدنی، بدون آن‌ها قرارداد باطل است؛ اهلیت طرفین که طبق ماده ۲۱۱ قانون مدنی، طرفین باید بالغ، عاقل و رشید باشند؛ موضوع معین و مشروع که بر اساس ماده ۲۱۵، موضوع قرارداد باید قابل معامله و مشروع باشد؛ و جهت مشروع که مطابق ماده ۲۱۷، هدف قرارداد نباید غیرقانونی یا مخالف نظم عمومی باشد.
در مقابل، ارکان فرعی شرایطی هستند که عدم رعایت آن‌ها به بطلان قرارداد منجر نمی‌شود، اما ممکن است حقوق طرفین تحت تأثیر قرار گیرد. این ارکان شامل: شروط ضمن عقد (شرط صفت، شرط نتیجه، و شرط فعل) می‌شود که در ماده ۲۳۴ قانون مدنی به آن اشاره شده است. نقض این شروط، حق فسخ یا جبران خسارت را برای طرف مقابل به همراه دارد. زمان و مکان اجرای قرارداد و ضمانت‌های اجرایی و جبران خسارت و ..... به‌عنوان ارکان فرعی قراردادها در نظر گرفته می‌شوند.
توجه به ارکان اصلی و فرعی در تنظیم قراردادها، ضمن تضمین اعتبار قانونی آن‌ها، موجب کاهش ریسک‌های حقوقی و جلوگیری از اختلافات می‌شود.
سمیه شهبازی دستجرده
سمیه شهبازی دستجرده
08 بهمن 1403