مقدمه

در معاملات املاک، سند مالکیت به عنوان مهم‌ترین مدرک برای اثبات مالکیت محسوب می‌شود. اما متاسفانه، با افزایش کلاهبرداری در این حوزه، تشخیص سند مجعول از اصلی به یکی از دغدغه‌های اصلی خریداران و فروشندگان املاک تبدیل شده است. با توجه به اهمیت این موضوع، در این مقاله به بررسی روش‌های تشخیص سند ملکی مجعول و راهکارهای جلوگیری از کلاهبرداری در این زمینه خواهیم پرداخت.

ویژگی‌های ظاهری سند اصلی

سندهای مالکیت اصلی، به خصوص سندهای تک‌برگ، دارای ویژگی‌های ظاهری خاصی هستند که تشخیص آن‌ها را از اسناد جعلی تسهیل می‌کند. این ویژگی‌ها عبارتند از:

متالین یا خطوط برجسته سه‌بعدی دور سند:

این خطوط برجسته به صورت لمسی قابل تشخیص بوده و از طریق دستگاه‌های مخصوص نیز قابل شناسایی هستند.

واترمارک‌ها و تصاویر محو شونده:

این تصاویر با تغییر زاویه دید، تغییر رنگ می‌دهند و یکی از مهم‌ترین نشانه‌های اصالت سند هستند.

هولوگرام سازمان ثبت اسناد و املاک کشور:

هولوگرام موجود روی سند، با تغییر زاویه دید، تصاویر متحرک و رنگین را نشان می‌دهد.

استفاده از سامانه‌های استعلام ثبتی:

یکی از مطمئن‌ترین روش‌ها برای تشخیص اصالت سند، استفاده از سامانه‌های استعلام ثبتی سازمان ثبت اسناد و املاک کشور است. با مراجعه به سامانه‌های الکترونیکی این سازمان و وارد کردن اطلاعات سند، می‌توانید از صحت و اصالت آن اطمینان حاصل کنید. این سامانه‌ها اطلاعات کاملی در مورد سند، مالک، مشخصات ملک و ... ارائه می‌دهند.

مقایسه با اسناد مشابه:

برای تشخیص سند مجعول، می‌توانید سند مورد نظر را با اسناد مشابه و معتبر مقایسه کنید. تفاوت‌هایی مانند کیفیت چاپ، نوع کاغذ، امضاها و مهرها می‌تواند نشان‌دهنده جعلی بودن سند باشد.

مشاوره با کارشناسان:

در صورتی که در تشخیص اصالت سند تردید دارید، بهتر است از مشاوره کارشناسان خبره در این زمینه استفاده کنید. کارشناسان حقوقی و ثبتی با بررسی دقیق سند، می‌توانند به شما در تشخیص اصالت آن کمک کنند.

نکات مهم برای جلوگیری از کلاهبرداری

خرید و فروش از طریق بنگاه‌های معتبر:

برای خرید و فروش ملک، حتماً از بنگاه‌های معتبری که دارای مجوز فعالیت هستند استفاده کنید.

بررسی سوابق مالک:

قبل از انجام معامله، سوابق مالک را به دقت بررسی کنید و از صحت مدارک هویتی او اطمینان حاصل کنید.

مشاوره با وکیل:

قبل از امضای قرارداد، حتماً با یک وکیل متخصص در امور ملکی مشورت کنید تا از حقوق خود به طور کامل آگاه شوید.

عدم عجله در انجام معامله:

برای تصمیم‌گیری در مورد خرید یا فروش ملک عجله نکنید و به تمامی جوانب ماجرا فکر کنید.

مثال

مثال ۱: بررسی ویژگی‌های ظاهری سند

فرض کنید قصد خرید یک آپارتمان را دارید. هنگام بررسی سند مالکیت، متوجه می‌شوید که هولوگرام سازمان ثبت روی سند به جای تغییر رنگ در زوایای مختلف، ثابت مانده و تصویر آن واضح نیست. همچنین، خطوط برجسته دور سند به خوبی حس نمی‌شوند. در این حالت، احتمال جعلی بودن سند بسیار زیاد است.

مثال ۲: استفاده از سامانه‌های استعلام ثبتی

برای اطمینان از اصالت سند، اطلاعات آن را در سامانه استعلام ثبتی وارد می‌کنید. اما با پیام خطا مواجه می‌شوید مبنی بر اینکه چنین سندی در سیستم ثبت نشده است. این نشان‌دهنده آن است که سند مورد نظر جعلی بوده و در سیستم ثبت، ثبت نشده است.

مثال ۳: مقایسه با اسناد مشابه

برای بررسی دقیق‌تر، سند مورد نظر را با سند مالکیت آپارتمان دیگری در همان منطقه مقایسه می‌کنید. متوجه می‌شوید که کیفیت چاپ، نوع کاغذ و حتی امضای مسوول ثبت در دو سند تفاوت قابل توجهی دارد. این تفاوت‌ها می‌تواند نشانه‌ای از جعلی بودن یکی از اسناد باشد.

مثال ۴: مشاوره با کارشناس

در یک مورد دیگر، شما به عنوان یک مشاور املاک، با سندی مواجه می‌شوید که ظاهراً تمام ویژگی‌های یک سند اصلی را دارد. اما به دلیل شک و تردید، سند را به یک کارشناس حقوقی نشان می‌دهید. کارشناس پس از بررسی دقیق امضاها و مهرهای سند، متوجه می‌شود که امضای یکی از مسوولین ثبت با نمونه امضای موجود در سیستم ثبت مطابقت ندارد.

نکات مهم با ذکر مثال

توجه به جزئیات: حتی کوچک‌ترین تفاوت در ظاهر سند می‌تواند نشان‌دهنده جعلی بودن آن باشد. مثلاً، اگر فونت استفاده شده در سند با فونت‌های استاندارد سازمان ثبت متفاوت باشد، این می‌تواند نشانه‌ای از جعل باشد.

عدم اعتماد به ظاهر سند: برخی از افراد با استفاده از تجهیزات پیشرفته، اسناد جعلی با کیفیت بسیار بالا تولید می‌کنند. بنابراین، تنها به ظاهر سند اکتفا نکنید.

بررسی سوابق مالک: قبل از خرید ملک، سوابق مالک را به دقت بررسی کنید. مثلاً، اگر مالک چندین بار در مدت زمان کوتاهی ملک خود را تغییر داده باشد، این می‌تواند نشان‌دهنده وجود مشکل در سند باشد.

نتیجه‌گیری

تشخیص سند ملکی مجعول، امری بسیار مهم و حساس است که نیازمند دقت، دانش و تجربه است. با توجه به شیوه‌های مختلف کلاهبرداری در این حوزه، آشنایی با روش‌های تشخیص سند مجعول و رعایت نکات ایمنی، می‌تواند از بروز مشکلات جدی جلوگیری کند.

با توجه به اهمیت این موضوع، توصیه می‌شود که در هنگام خرید یا فروش ملک، از تمام روش‌های موجود برای تشخیص اصالت سند استفاده کنید. در صورت هرگونه شک و تردید، بهتر است از مشاوره کارشناسان خبره استفاده کنید.

فریده امینی آهی‌دشتی