چکیده  

در نظام حقوقی ایران، داوری به‌عنوان یکی از روش‌های جایگزین حل‌وفصل اختلافات، به‌ویژه در قراردادهای تجاری و مالی مانند خرید و فروش طلا، مورد توجه قرار گرفته است. طلا به دلیل ارزش اقتصادی و نوسانات قیمتی بالای آن، همواره در معرض اختلافات قراردادی بین فروشنده و خریدار است. به‌دلیل این‌که روش‌های قضایی ممکن است زمان‌بر و پرهزینه باشد، ارجاع اختلافات به داوری می‌تواند راهکاری سریع‌تر، تخصصی‌تر و کم‌هزینه‌تر باشد که موجب کاهش بار محاکم قضایی نیز می‌شود.

اهمیت استفاده از داوری در معاملات طلا  

در معاملات طلا، به‌دلیل حساسیت بالا در خصوص قیمت، وزن، عیار و شرایط تحویل، امکان بروز اختلافات فراوانی وجود دارد. به‌ویژه در زمان‌هایی که نوسانات بازار شدید است یا اختلاف بر سر کیفیت و مقدار طلا به‌وجود می‌آید، طرفین ممکن است نتوانند به‌صورت مسالمت‌آمیز به نتیجه برسند. در این شرایط، داوری می‌تواند گزینه‌ای مناسب برای حل اختلافات باشد. 

ویژگی‌ها و مزایای داوری در قراردادهای خرید و فروش طلا  

داوری به‌دلیل ویژگی‌های منحصر به فرد خود، برای معاملات طلا مزایای متعددی دارد:

۱. سرعت در رسیدگی: فرآیند داوری معمولاً بسیار سریع‌تر از دادگاه‌های عمومی است. در مواردی که نوسانات قیمت طلا شدید است، حل سریع اختلافات اهمیت بیشتری پیدا می‌کند.

۲. تخصصی بودن داوری: در داوری، طرفین می‌توانند داورانی را انتخاب کنند که در موضوعات مربوط به خرید و فروش طلا تخصص داشته باشند. این امر باعث می‌شود که تصمیمات گرفته شده بر اساس دانش و تجربه فنی و تخصصی در این زمینه باشد.

۳. کاهش هزینه‌ها: هزینه‌های داوری معمولاً کمتر از هزینه‌های دادرسی در دادگاه است، به‌ویژه زمانی که دعوا به مراحل تجدیدنظر و دیوان عالی کشیده شود.

۴. انعطاف‌پذیری و محرمانه بودن: داوری به طرفین این امکان را می‌دهد که فرآیند حل اختلاف را بر اساس شرایط و نیازهای خاص خود تنظیم کنند و از محرمانگی بیشتری نسبت به محاکم عمومی برخوردار باشند.

نقش داوران در معاملات طلا  

داوران در قراردادهای خرید و فروش طلا باید از آگاهی کامل نسبت به قوانین و مقررات مربوط به تجارت طلا برخوردار باشند. آن‌ها باید به نکاتی مانند تعیین قیمت طلا بر اساس نرخ روز، تشخیص اصالت و عیار طلا و تعیین شرایط تحویل و معامله توجه داشته باشند. همچنین، داوران می‌توانند نقش میانجی داشته باشند و تلاش کنند تا طرفین به توافق دوستانه دست یابند، پیش از آن‌که رای قطعی صادر کنند.

نتیجه‌گیری  

ارجاع اختلافات ناشی از قراردادهای خرید و فروش طلا به داوری، راهکاری موثر و کارآمد برای حل‌وفصل سریع و تخصصی این گونه اختلافات است. استفاده از داوری به‌ویژه در معاملات پرریسک و پرنوسان همچون طلا، می‌تواند منجر به کاهش هزینه‌ها و زمان شود. 

رضا رمضانی