نکات تابعیت
همانطور که هر شخص حقیقی دارای تابعیت است، اشخاص حقوقی نیز از این قاعده مستثنی نیستند. تابعیت شرکتها، هویت حقوقی آنها در نظام‌های بین‌المللی را تعیین می‌کند و تابع قوانین کشوری است که در آن به ثبت رسیده یا به رسمیت شناخته می‌شود.
در حالی که تابعیت افراد حقیقی معمولاً بر اساس خاک (محل تولد) یا خون (تابعیت والدین) تعیین می‌شود، تابعیت شرکتها پیچیده‌تر و متنوع‌تر است.
در کشورهای مختلف، تابعیت شرکتها بر اساس معیارهای گوناگونی از جمله قانون حاکم، محل ثبت، تابعیت، سهامداران، قرارداد و.. تعیین می‌شود. اما در ایران معیار اصلی تابعیت، طبق ماده ۱ قانون ثبت شرکتها، هر شرکتی که مرکز اصلی آن در ایران باشد و در ایران به ثبت برسد، تابعیت ایرانی دارد. این قانون بر دو عنصر کلیدی تاکید می‌کند: مرکز اصلی و ثبت در ایران.
تابعیت داوری نیز مبحثی پیچیده در حقوق شرکتها است. تابعیت داوری به کشوری اطلاق می‌شود که قواعد و رویه‌های آن در فرآیند داوری حاکم خواهد بود. این تابعیت به دو طریق قابل تعیین است:
تعیین در اساسنامه: درج کشور حاکم بر داوری در اساسنامه شرکت.
انتخاب توسط داوران: داوران در ابتدای فرآیند داوری، کشور حاکم را انتخاب می‌کنند.
در رابطه با داوری در حقوق ایران نص صریح قانونی وجود ندارد. اما داوری با تعیین در اساسنامه شرکتها نقش کمرنگتری نسبت به انتخاب داوران دارد و باید به این نکته توجه شود که در حقوق ایران، قانون حاکم بر داوری معمولا بین طرفین تعیین می‌شود. تابعیت داوری نقشی کلیدی در حل و فصل اختلافات مربوط به شرکتها دارد.
نکته مهم این است که مشاوره با متخصص حقوقی در زمینه تابعیت شرکتها امری ضروری است، چرا که قوانین و رویه‌ها در این زمینه پیچیده و متنوع هستند. یک وکیل متخصص می‌تواند با توجه به شرایط خاص هر شرکت، بهترین راهنمایی را در خصوص انتخاب تابعیت مناسب و سایر ابعاد حقوقی ارائه دهد.
زهرا اکبری پویانی " ادامه دارد"
زهرا اکبری پویانی
07 شهریور 1403