کمیسیون ماده ۱۲ قانون زمین شهری، یکی از مهم‌ترین مراجع در نظام حقوقی ایران برای تعیین نوعیت اراضی و تشخیص دایر یا بایر بودن آنها است. این کمیسیون در چارچوب وظایف خود، نقش تعیین‌کننده‌ای در صدور مجوزهای مختلف از جمله مجوز ساخت و ساز، افراز و تفکیک و تغییر کاربری ایفا می‌کند.

در این مقاله، به بررسی وظایف و مراحل رسیدگی در کمیسیون ماده ۱۲ قانون زمین شهری می‌پردازیم.

وظایف کمیسیون ماده ۱۲

مهم‌ترین وظایف کمیسیون ماده ۱۲ عبارتند از:

تشخیص نوعیت اراضی: این وظیفه اصلی کمیسیون است و شامل تعیین اینکه زمین مورد نظر دایر، بایر یا موات است، می‌شود.

تشخیص عمران: کمیسیون در خصوص اینکه آیا زمین مورد نظر عمران شده است یا خیر، اظهار نظر می‌کند.

تعیین نوع و میزان تأسیسات و احیاء متناسب با زمین: کمیسیون با توجه به نوع زمین، نوع و میزان تأسیسات و احیاء متناسب با آن را تعیین می‌کند.

رسیدگی به اعتراضات: اشخاصی که نسبت به نظرات کمیسیون معترض باشند، می‌توانند در مهلت قانونی به مراجع ذیصلاح مراجعه کنند.

مراحل رسیدگی در کمیسیون ماده ۱۲

مراحل رسیدگی در کمیسیون ماده ۱۲ به شرح زیر است:

تشکیل پرونده: متقاضی باید با مراجعه به اداره راه و شهرسازی یا سازمان ملی زمین شهری در استان مربوطه، نسبت به تشکیل پرونده اقدام کند.

ارائه مدارک: متقاضی باید مدارک و مستندات لازم از جمله سند مالکیت، کروکی ثبتی، نقشه هوایی و عکس‌های محل را به پرونده ارائه دهد.

بازدید از محل: هیئت نظارت کمیسیون از محل زمین بازدید می‌کند و صورت جلسه‌ای از مشاهدات خود تهیه می‌کند.

دعوت از ذینفعان: در صورت لزوم، از ذینفعان از جمله مالکین مجاور و نمایندگان دستگاه‌های دولتی ذیربط برای حضور در جلسه کمیسیون دعوت می‌شود.

بررسی پرونده و صدور رأی: کمیسیون با بررسی پرونده، مدارک و مستندات و صورت جلسه بازدید، رأی خود را در خصوص نوعیت زمین، عمران بودن یا نبودن آن و نوع و میزان تأسیسات و احیاء متناسب با آن صادر می‌کند.

ابلاغ رأی: رأی کمیسیون به متقاضی و سایر ذینفعان ابلاغ می‌شود.

مهلت اعتراض به رأی کمیسیون ماده ۱۲

اشخاصی که نسبت به رأی کمیسیون معترض باشند، می‌توانند ظرف سه ماه از تاریخ ابلاغ رأی، به مراجع ذیصلاح از جمله دادگاه عمومی حقوقی محل وقوع زمین اعتراض کنند.

نتیجه‌گیری

کمیسیون ماده ۱۲ قانون زمین شهری نقش مهمی در تعیین تکلیف اراضی و صدور مجوزهای مختلف از جمله مجوز ساخت و ساز ایفا می‌کند. آشنایی با وظایف و مراحل رسیدگی در این کمیسیون برای اشخاصی که قصد انجام اقداماتی در خصوص اراضی خود دارند، ضروری است.

نویسنده: زهرا راسخ