آینده رمز ارزها در ایران: بررسی چالش‌ها و فرصت‌های پیش رو با تمرکز بر قوانین جدید

مقدمه

رمز ارزها پدیده‌ای نوظهور و تحول آفرین در دنیای اقتصاد و امور مالی هستند که در سال‌های اخیر توجه بسیاری را به خود جلب کرده اند. 

اما رمز ارز چیست؟

به طور خلاصه، رمز ارزها نوعی دارایی دیجیتال هستند که بر پایه فناوری بلاک چین ساخته شده اند. این دارایی‌ها غیرمتمرکز، رمزنگاری شده و قابل معامله در بستر اینترنت هستند.

این موضوع در ایران نیز مستثنی نبوده و شاهد رشد قابل توجهی در استفاده و تبادل رمز ارزها در بین مردم هستیم. با این حال، وضعیت قانونی رمز ارزها در ایران در حال حاضر با تغییرات و چالش های جدیدی روبرو است که در ادامه به بررسی مفصّل آنها می‌پردازیم.

چالش‌های پیش روی رمز ارزها در ایران

۱- عدم وجود قانون جامع و یکپارچه:

همانطور که پیشتر اشاره شد، در حال حاضر هیچ قانون مدون و جامعی در خصوص رمز ارزها در ایران وجود ندارد. اگرچه در سال‌های اخیر تلاش‌هایی برای تدوین قانون در این زمینه صورت گرفته است، اما هنوز به نتیجه نهایی نرسیده است. این موضوع باعث ایجاد ابهام و سردرگمی در بین فعالان این حوزه و همچنین کاربران شده است.

مسائل حقوقی ناشی از این خلأ قانونی، از جمله عدم تعیین تکلیف مالکیت رمز ارزها، نحوه حل و فصل دعاوی مرتبط با آنها و مجازات جرایم مربوطه، از جمله چالش‌های مهم در این زمینه به شمار می‌رود.

۲- ممنوعیت فعالیت صرافی‌های رمز ارز:

در سال ۱۳۹۶، بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران فعالیت صرافی‌های رمز ارز را در داخل کشور ممنوع اعلام کرد. این موضوع باعث شده تا تبادل رمز ارزها در ایران به صورت غیرقانونی و زیرزمینی انجام شود که خطرات متعددی را برای کاربران به همراه دارد.

فعالیت صرافی‌های غیرمجاز، کلاهبرداری‌های اینترنتی، عدم شفافیت در معاملات و فقدان مرجع رسیدگی به تخلفات از جمله پیامدهای منفی این ممنوعیت به شمار می‌رود.

۳-محدودیت‌های بانکی:

اعمال محدودیت‌هایی از سوی سیستم بانکی برای تراکنش‌های مرتبط با رمز ارزها، چالش دیگری را برای فعالان این حوزه ایجاد کرده است.

این محدودیت‌ها، از جمله مسدود کردن حساب‌های بانکی مرتبط با رمز ارزها و ممانعت از انتقال وجه به صرافی‌های خارجی، فعالیت در این حوزه را برای کاربران ایرانی دشوارتر کرده است.

۴- خطرات امنیتی:

ماهیت غیرمتمرکز رمز ارزها آنها را در معرض خطرات امنیتی متعددی از جمله هک شدن، کلاهبرداری و پولشویی قرار می‌دهد.

فقدان زیرساخت‌های امنیتی مناسب، هوشیاری پایین کاربران و عدم وجود قوانین و مقررات بازدارنده در این زمینه، احتمال وقوع این جرایم را افزایش می‌دهد.

۵- نوسانات شدید قیمت:

بازار رمز ارزها به دلیل ماهیت نوظهور و پرنوسان بودن آن، با نوسانات شدید قیمت همراه است که این موضوع می‌تواند برای سرمایه گذاران خطرناک باشد.

این نوسانات می‌تواند منجر به ضرر و زیان مالی قابل توجهی برای سرمایه گذاران شود و از این رو، نیاز به آموزش و آگاهی رسانی در این زمینه احساس می‌شود.

فرصت‌های پیش روی رمز ارزها در ایران

۱- پتانسیل بالای رشد:

با توجه به رشد روزافزون استفاده از رمز ارزها در دنیا، ایران نیز می‌تواند از این فرصت برای توسعه این فناوری در کشور و بهره مندی از مزایای آن استفاده کند.

رمز ارزها می‌توانند به عنوان ابزاری برای تسریع و تسهیل مبادلات مالی، دور زدن تحریم‌ها، افزایش شفافیت و کارایی در سیستم‌های مالی و ایجاد فرصت‌های شغلی جدید مورد استفاده قرار بگیرند.

۲-امکان دور زدن تحریم‌ها:

رمز ارزها به دلیل ماهیت غیرمتمرکز خود می‌توانند به عنوان ابزاری برای دور زدن تحریم‌های اقتصادی علیه ایران مورد استفاده قرار بگیرند.

این موضوع می‌تواند به گشایش در روابط اقتصادی ایران با سایر کشورها و افزایش صادرات غیرنفتی کمک کند.

۳- ایجاد فرصت‌های جدید شغلی:

توسعه فناوری رمز ارز می‌تواند منجر به ایجاد فرصت‌های شغلی جدید در زمینه‌های مختلف از جمله برنامه نویسی، بلاک چین و تحلیل بازار شود.

این موضوع می‌تواند به کاهش نرخ بیکاری و افزایش سطح اشتغال در کشور کمک کند.

۴- افزایش شفافیت و کارایی در سیستم‌های مالی:

رمز ارزها می‌توانند به افزایش شفافیت و کارایی در سیستم‌های مالی کمک کنند و از فساد و پولشویی جلوگیری کنند.

قانون ایران:

در حال حاضر، هیچ قانون مدون و جامعی در خصوص رمز ارزها در ایران وجود ندارد. با این حال، برخی از مصوبات و بخشنامه‌ها به طور غیرمستقیم به این موضوع اشاره کرده اند.

به عنوان مثال، در سال ۱۳۹۶، بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران فعالیت صرافی‌های رمز ارز را ممنوع اعلام کرد.

قوانین جدید و چشم انداز آینده:

در سال‌های اخیر، شاهد تغییرات و تحولات جدیدی در زمینه قوانین مربوط به رمز ارزها در ایران بوده ایم.

آئین نامه اجرایی نحوه انجام فعالیت صرافی‌های ارز دیجیتال: در سال ۱۴۰۱، آئین نامه اجرایی نحوه انجام فعالیت صرافی‌های ارز دیجیتال توسط هیئت وزیران به تصویب رسید. این آئین نامه به صرافی‌های مجاز خارجی اجازه می‌دهد تا با رعایت ضوابط و مقررات مشخص، به ارائه خدمات به کاربران ایرانی بپردازند.

 دستورالعمل نحوه فعالیت صرافی‌های ارز دیجیتال: در راستای اجرای آئین نامه فوق، در سال ۱۴۰۲، بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران دستورالعمل نحوه فعالیت صرافی‌های ارز دیجیتال را به صرافی‌های مجاز خارجی ابلاغ کرد. این دستورالعمل جزئیات مربوط به نحوه فعالیت این صرافی‌ها، از جمله الزامات احراز هویت کاربران، نحوه معاملات و تسویه حساب‌ها را مشخص می‌کند.

نقش دولت:

دولت ایران نقشی کلیدی در تعیین آینده رمز ارزها در این کشور ایفا خواهد کرد. تدوین قوانین شفاف و جامع، حمایت از نوآوری و کارآفرینی در این حوزه و ایجاد زیرساخت‌های لازم می‌تواند به رونق این صنعت نوظهور در ایران کمک کند.

نقش مردم:

مردم ایران نیز در تعیین آینده رمز ارزها در این کشور نقش مهمی دارند. با افزایش آگاهی و دانش خود در این زمینه، می‌توانند از این فناوری به طور ایمن و کارآمد استفاده کنند و به رونق و توسعه آن کمک کنند.

نتیجه گیری:

آینده رمز ارزها در ایران به عوامل متعددی از جمله قوانین و مقررات، زیرساخت‌های فنی، آگاهی عمومی و پذیرش این فناوری از سوی مردم و دولت بستگی دارد. با وجود چالش‌های موجود، پتانسیل‌های بالای رمز ارزها در ایران انکار ناپذیر است. انتظار می‌رود که با تدوین قوانین شفاف و مناسب، این فناوری در آینده نقشی مهم در اقتصاد و امور مالی ایران ایفا کند.

سبا رجبی