آیا میتوان به چت جی پی تی برای تنظیم قراردادها اعتماد کرد؟
چت جی پی تی (Chat GPT) در اواخر سال ۲۰۲۲ توسط شرکت Open AI به بازار عرضه شد. این ابزار واقعاً بسیار تاثیرگذار است. میتوان از آن یک سوال پرسید و جواب‌هایی به نظر غیرقابل باور دریافت کرد. در این مقاله، نگاه به این ابزار به طور خاص در زمینه تدوین قراردادها شرح داده خواهد شد. به طور خلاصه، میتوان گفت باید در مورد اشتیاق بیش از حد به استفاده از تاثیر ظاهری این ابزار، کمی بیشتر در مورد استفاده از آن محتاط بود.
• چت جی پی تی چگونه عمل می‌کند؟
در این مورد که چت جی پی تی چقدر برای ما مفید خواهد بود، باید دانست که این ابزار چگونه کار می‌کند؟ اگر از این موضوع درکی نداشته باشید، فکر کردن به استفاده از این جادوی ساحرانه کمی خطرناک خواهد بود و هیچ ایده ای برای اینکه بدانید دقیقاً در کجا میتوان از این فناوری جذاب استفاده کرد، نخواهید داشت.
چت جی پی تی یک "مدل زبانی بزرگ" است، به این معنا که بر اساس یک الگوریتم ماشین لرنینگ که داده‌های آموزشی به آن داده شده است، عمل می‌کند. به طور بیان ساده، به ویژگی خاصی برای ترتیب دادن به کلمات با یکدیگر و ساخت جملات معنی دار آموزشی کار می‌کند. همچنین، انسان‌ها نیز نمونه‌هایی از سوالاتی را که ممکن است در هر زمینه ای از آن پرسیده شوند و پاسخ‌های مختلف به این سوالات را به آن داده‌اند. این بخش "نظارت شده" چت جی پی تی همان چیزی است که به آن توانایی‌های جادویی برای تولید پاسخ‌های مناسب به سوالات را می‌دهد. Open AI در مورد اینکه مشارکت انسانی واقعی در اینجا به چه میزان است، پاسخ دقیقی ارائه نکرده است.
• پیش نویس‌های اولیه
تنظیم پیش نویس قرارداد همواره مستلزم درک عمیق مفاهیم، محتوی و زبان حقوقی است. در حالی که الگوریتم‌های ماشین لرنینگ طوری آموزش داده شده‌اند که حجم وسیعی از متن و محتوی اسناد حقوقی را تجزیه و تحلیل می‌کند، اما فاقد درک دقیق مفاهیم حقوقی به میزان حقوقدانان بوده و این می‌تواند منجر به اشتباهات و ناهماهنگی در قراردادهایی شود که تولید می‌کند.
وقتی چندین درخواست برای تنظیم قرارداد را به چت جی پی تی ارائه می‌دهید، به نظر می‌رسد خروجی آن همیشه به طور سطحی تأثیرگذار است. با این حال، به دلیل اینکه چت جی پی تی در واقعیت متوجه بعد حقوقی سوأل و تبدیل آن به پاسخ‌های حقوقی نمی‌شود، یعنی همانطور که گفته شد، قادر به تولید جملات حقوقی بوده، اما نمی‌تواند مشاوره حقوقی ارائه کند و معمولاً خروجی آن بسیار مورد تردید است. همچنین، دقیقاً به این دلیل که متوجه بعد حقوقی محتوایی که به آن داده شده نمی‌شود، مثلاً هیچگاه از شما نمی‌پرسد که حاکمیت چه قانونی را برای محتوای قرارداد خود انتخاب کرده‌اید و صرفاً پاسخی بر اساس داده‌های قبلی که به آن آموزش داده شده ارائه می‌دهد.
همچنین، بارها در مثال‌های مختلف دیده شده که خروجی چت جی پی تی به سادگی بی معنی بوده است. به عنوان مثال، اگر از آن بخواهید که برایتان یک قرارداد استخدام یک بازیکن فوتبال بنویسد، قراردادی که میان باشگاه و بازیکن جهت به کارگیری توانمندی‌های بازیکن در مدت زمانی مشخص منعقد می‌شود، در این گونه قراردادها مهم است که برخی قوانین و مقررات فدراسیون جهانی فوتبال بر قوانین حقوقی داخلی کشورها ارجحیت داشته و نمی‌توان شروطی نابرابر یا یک جانبه در چنین قراردادهایی درج نمود. ممکن است چت جی پی تی به ظاهر قرارداد استخدام خوبی ارائه دهد، اما به عنوان مثال در این قرارداد به باشگاه اجازه می‌دهد هر زمان که تمایل به ادامه فعالیت بازیکن در تیم خود را ندارد، با پرداخت مبلغی، قرارداد آن بازیکن را فسخ نماید؛ که این تماماً مخالف قوانین حاکم بر قراردادهای فوتبالی بوده، زیرا شرطی یکجانبه بوده و شروط یکجانبه در چنین قراردادهایی خلاف روح حاکم بر این قراردادهاست و ارزش چنین قراردادی را تضعیف می‌کند و این دقیقاً به این دلیل است که چت جی پی تی بر اساس ترتیب احتمالی کلمات به دنبال یکدیگر، جملاتی را تولید می‌کند که در کنار هم معنا دارند، اما مشورت حقوقی که با در نظر گرفتن کلیه جنبه‌های حقوقی یک مسئله دارای معنی و ارزش حقوقی باشد، ارائه نخواهد داد .
برخی بر این عقیده‌‌اند که شاید جمله چت جی پی تی که می‌گوید خروجی آن "بدون مشورت با یک وکیل استفاده نشود" ارزش دانش حقوقی انسانی این مسئله را حفظ می‌کند و عاقلانه نخواهد بود که بدون بررسی دقیق به خروجی چت جی پی تی اعتماد کنید و توافق اکثریت بر این است که حداقل در حال حاضر، استفاده از چت جی پی تی برای تنظیم قراردادهای حقوقی بسیار ناکارآمد و پر دردسر بوده و در خوشبینانه ترین حالت، بیشتر به درد تنظیم نسخه‌های اولیه و پیشنویس قراردادها میخورد تا تنظیم یک قرارداد دقیق و یکپارچه.
• محتوا و سر منشأ
زمانی که قراردادی را مرور می‌کنید، می‌خواهید بدانید که چرا به این شکل تنظیم شده است؟ چرا در یک قرارداد استخدام ماده‌ای در مورد مرخصی وجود ندارد؟ چرا به این شکل تدوین شده است؟ آیا موقعیت‌های خاص حرفه مورد نظر در نگارش آن در نظر گرفته شده آست؟ با کدام بندها قطعاً نباید در مذاکره موافقت کنید؟ به عنوان یک وکیل، اگر یک موکل چنین سوالاتی را از شما بپرسد، این موضوع کمی ممکن است نگران کننده باشد.
زمانی که برای اولین بار از چت جی پی تی استفاده می‌کنید، تصور می‌کنید که منبع خاصی برای خروجی وجود دارد، اما با توجه به مجموعه داده‌های عظیمی که به آن آموزش داده شده است، این مسئله دنبال نخود سیاه رفتن است. وقتی قرارداد را به عنوان مستندی از رابطه بین طرفین آن در نظر بگیرید، احساس عجیبی است که فکر کنید ممکن است افراد با مواردی که یک یا هر دو طرف معنای آن‌ها را به درستی درک نکرده اند، موافقت کنند.
زمانی که قراردادی را که بر اساس یک نمونه قالب قراردادی تنظیم شده است بررسی می‌کنید، مشاهده می‌کنید که چه چیزهایی در آن تغییر کرده و این به شما این امکان را می‌دهد که بررسی خود را بر نقاط خاصی متمرکز کنید؛ میتوانید به سرعت از متن استاندارد عبور کرده و روی بندهایی که میدانید نیاز به بررسی بیشتر و دقیقتر دارند تمرکز کنید. همچنین، زمانی که از یک قالب قراردادی نمونه استفاده می‌کنید، میتوانید با فردی که آن را تنظیم کرده است صحبت کرده و بفهمید کدام بخش‌ها به میزان بیشتری مورد مذاکره قرار گرفته‌اند و کدام بخش‌ها خیر. اما با خروجی مبتنی بر یک جعبه سیاه که از چت جی پی تی می‌گیرید، نمی‌دانید روی چه چیزی تمرکز کرده و این موضوع در نهایت باعث نگرانی شما خواهد شد، چرا که باید ۱۰۰٪ دقت خود را به روی هر کلمه و بندی در قرارداد اعمال کرده و این موضوع در متون حقوقی و قراردادهای بسیار طولانی، بدون شک تاثیر منفی بر بررسی شما داشته و از این نظر ممکن است منجر به این شود که مسائل و نکات مهمی را از دست داده و سردرگم‌تر شوید.
به طور خلاصه، با وجود تمام آنچه گفته شد، هنوز قابل درک است که چرا مردم به عنوان گزینه‌ای جذاب برای تنظیم قراردادها به این ابزار نگاه می‌کنند، اما همواره باید این موضوع را در نظر داشت که این ابزار در نگارش قراردادها، فاصله‌ای طولانی با ابزاری خودکار جهت نگارش تمام و کمال قراردادها است. هرچند چت جی پی تی می‌تواند نمونه قراردادهایی را تنظیم کند، اما کاربرد آن در حال حاضر به دلیل فقدان تخصص قانونی، عدم درک محتوی و عدم توانایی انجام مذاکرات قراردادی، بسیار محدود بوده و استفاده از آن بیشتر به عنوان ابزاری برای تنظیم متن اولیه و پیشنویس پیشنهاد می‌شود. همچنان، استفاده از آن نیاز به مشورت حقوقدانان واقعی دارد تا قراردادهایی دقیق، کامل و متناسب با نیازهای موکل تنظیم و تدوین شود.
نویسنده: آیدا فداخواه
آیدا فداخواه
12 تیر 1403