در دنیای مدرن، مدیریت پروژه‌های عمرانی، صنعتی و معدنی به دلیل پیچیدگی‌های روزافزون، نیازمند اتخاذ رویکردی نوین و کارآمد است. قرارداد EPC (مهندسی، تدارکات و اجرا) به عنوان یکی از راه‌حل‌های اثبات شده، با یکپارچه‌سازی تخصص‌های مختلف در قالب یک قرارداد واحد، اجرای پروژه‌ها را به طور اثرگذارتر و بهینه‌تر امکان‌پذیر می‌سازد.
این مقاله با هدف بررسی ابعاد مختلف قرارداد EPC و ارائه نکات کلیدی در زمینه انعقاد و اجرای آن، نگاشته شده است.
۱. ماهیت و کارکرد قرارداد EPC:
در چارچوب قرارداد EPC، کارفرما تعهد طراحی، تأمین تجهیزات و اجرای یک پروژه را به طور کلی به پیمانکار EPC واگذار می‌کند. پیمانکار EPC با به کارگیری تخصص و تجربه ی خود، کلیه ی مراحل پروژه را از ایده اولیه تا مرحله ی بهره‌برداری مدیریت می‌کند.
۲. مزایای بارز قرارداد EPC:
* کاهش زمان و هزینه پروژه:
یکپارچه‌سازی مراحل مختلف پروژه در قالب یک قرارداد، سبب کاهش بروکراسی اداری و تداخلات زمانی می‌شود. همچنین، مدیریت متمرکز پروژه توسط پیمانکار EPC، تمرکز و تمرکز را در اجرای پروژه افزایش می‌دهد و در نتیجه زمان و هزینه‌ی کلی پروژه کاهش می‌یابد.
* کاهش ریسک پروژه:
پیمانکار EPC با داشتن تخصص و تجربه ی کافی در زمینه‌های مختلف پروژه، مسئولیت کلی ریسک‌های پروژه را بر عهده می‌گیرد. این امر باعث می‌شود تا کارفرما از بار سنگین مدیریت ریسک‌های مختلف پروژه رها شود.
* ارتقای کیفیت پروژه:
پیمانکار EPC با استفاده از تکنولوژی‌های نوین و نیروهای متخصص، متعهد به ارائه ی کار با کیفیت بالا به کارفرما خواهد بود.
* یکپارچگی و هماهنگی:
با سپردن کلیه ی مراحل پروژه به یک پیمانکار واحد، هماهنگی و انسجام در اجرای پروژه افزایش می‌یابد و از بروز مشکلات و اختلافات بین پیمانکاران مختلف جلوگیری می‌شود.
۳. ساختار و ارکان اساسی قرارداد EPC:
ساختار کلی قرارداد EPC شامل مفاد و شرایط عمومی و مفاد و شرایط اختصاصی است:
* مفاد و شرایط عمومی:
این بخش شامل موضوع قرارداد، تعهدات طرفین، مدت قرارداد، مبلغ قرارداد، نحوه پرداخت، ضمانت‌ها، حل و فصل اختلافات و سایر موضوعات کلی مربوط به قرارداد است.
* مفاد و شرایط اختصاصی:
این بخش شامل مشخصات فنی پروژه، برنامه زمان‌بندی، نقشه‌ها و مشخصات، شرایط بازرسی و تست، شرایط تحویل موقت و نهایی و سایر موضوعات خاص مربوط به پروژه است.
۴. نکات حائز اهمیت در انعقاد و اجرای قرارداد EPC:
* انتخاب پیمانکار واجد شرایط:
انتخاب پیمانکار EPC با سابقه ی درخشان و تخصص کافی در اجرای پروژه‌های مشابه، از اهمیت بالایی برخوردار است.
* دقت و موشکافی در مفاد قرارداد:
کلیه ی مفاد و شرایط قرارداد باید به طور دقیق و شفاف مورد بررسی قرار گرفته و از وجود ابهام یا تناقض در آن اطمینان حاصل شود.
* تعیین دقیق تعهدات طرفین:
تعهدات دقیق هر یک از طرفین قرارداد (کارفرما و پیمانکار) باید به طور واضح و صریح در قرارداد قید شود.
* پیش‌بینی ضمانت‌های اجرایی:
برای تضمین حسن اجرای تعهدات توسط طرفین، باید ضمانت‌های اجرایی مناسب در قرارداد پیش‌بینی شود.
* استفاده از مشاوره حقوقی تخصصی:
با توجه به پیچیدگی‌های قرارداد EPC، استفاده از مشاوره حقوقی متخصص در امور قراردادها برای بررسی و تنظیم قرارداد، امری ضروری است.
۵. نتیجه‌گیری:
قرارداد EPC با ارائه مزایای متعدد، از جمله کاهش زمان و هزینه، کاهش ریسک، ارتقای کیفیت و ایجاد یکپارچگی در پروژه، می‌تواند انتخابی راهبردی برای اجرای پروژه های بزرگ و پیچیده باشد.
نویسنده: فریده امینی
فریده امینی
11 تیر 1403