آیا صلح عمری ملک بدون سند امکان‌پذیر است؟

قرارداد صلح عمری به قراردادی گفته می‌شود که بر اساس آن، یکی از طرفین، مالکیت ملک خود را به دیگری انتقال می‌دهد، اما با این شرط که تا زمان حیات، از منافع آن بهره‌مند باشد.

با توجه به این نکته، برای انتقال ملک به دیگران، می‌توان به جای وصیت کردن، از عقد صلح عمری استفاده کرد. به همین دلیل، واگذاری ملک به همسر یا انتقال ملک به فرزندان از طریق صلح عمری، به طور گسترده‌ای مورد استفاده قرار می‌گیرد.

حال، آیا صلح عمری ملک بدون سند امکان‌پذیر است؟ با توجه به این که برخی از املاک و اموال غیر منقول مانند خانه، زمین، باغ و آپارتمان، سند ملکی ندارند، این سوال مطرح می‌شود که آیا این املاک نیز می‌توانند مشمول صلح عمری شوند؟

ممکن است یک ملک به تازگی به فروش رسیده باشد و طرفین معامله هنوز برای آن سند ملکی نگرفته باشند. در چنین حالاتی، ممکن است فرد بخواهد با استفاده از قرارداد صلح عمری، مالکیت ملک خریداری شده را به دیگری انتقال دهد و اصطلاحاً اقدام به صلح عمری ملک بدون سند نماید.

در چنین شرایطی، صلح عمری ملک بدون سند با مانع قانونی مواجه نیست و در صورتی که عقد صلح عمری، شرایط صحت عقود و قراردادها را داشته باشد و طرفین قصد و رضا و نیز اهلیت انجام صلح عمری را داشته باشند، حتی بدون داشتن سند برای ملک مورد نظر، می‌توانند آن را به نفع دیگری صلح نمایند. با این حال، اگر بحث در خصوص انتقال سند در صلح عمری مطرح شود، اوضاع اندکی متفاوت است.

شرایط صلح عمری ملک بدون سند چیست؟

مهم‌ترین شرایط صلح عمری ملک بدون سند، همان شرایط عمومی صحت قراردادها است. به این معنا که هر کدام از طرفین باید قصد و رضایت داشته باشند. علاوه بر این، یکی دیگر از شرایط صلح عمری ملک بدون سند این است که طرفین اهلیت داشته باشند؛ یعنی صغیر، سفیه یا مجنون نباشند و به لحاظ قانونی، ممنوعیتی برای تصرف در اموال خود نداشته باشند. مشروع بودن جهت یا هدف قرارداد صلح عمری نیز از دیگر شرایط صلح عمری ملک بدون سند است.

از دیگر شرایط صلح عمری ملک بدون سند، می‌توان به تنظیم صلح عمری با استفاده از صلح‌نامه دستی اشاره کرد. به عبارت دیگر، از آن جهت که یکی از شرایط انعقاد قرارداد صلح رسمی در دفترخانه، داشتن سند تک‌برگی یا دفترچه‌ای برای ملک مورد نظر است، طرفین باید به جای مراجعه به دفترخانه و انعقاد صلح عمری محضری، به صورت عادی، صلح‌نامه‌ای تنظیم کرده و شرایط خود را در آن قید کنند. 

(نویسنده : زهره عطائی فرد، کارآموز وکالت)