تعهد به نفع ثالث- شماره 2

نکته1) طرفین عقد میتوانند عقدی را که در ان تعهد به نفع ثالث به صورت شرط آمده است را اقاله کنند. اما انها نمیتوانند تعهدی را که به صورت یکی از عوضین امده است را اقاله نمایند. در هر دو حالت اقاله تاثیری در تعهد به نفع ثالث ندارد.

نکته2) اگر طرفین عقد را به استناد یکی از خیارات قانونی فسخ کنند، تعهد به نفع ثالث از بین میرود.اما اگر خیار شرط شده باشد، تعهد پا بر جاست.زیرا در سایر خیارات مبنا ضرر است اما در این خیار مبنا ضرر نیست.

نکته3) در صورت فوت شخص ثالث ، متعهد بری میشود.

نکته4) تعهد به نفع ثالث شخصیتی ست و قابلیت انتقال قهری را ندارد.اما میتوان شرط خلاف کرد.بنابراین تعهد به نفع ثالث علی الاصول با فوت ثالث از بین میرود.

نکته5) اگر متعهد به تعهد عمل نکند، مشروط له و ثالث میتوانند وی را الزام نمایند.اگر الزام وی ممکن نبود، مشروط له حق فسخ دارد.اما ثالث نمیتواند عقد را فسخ کند.زیرا فقط متعاملین حق فسخ دارند.ثالث از متعاملین نیست.مگر طرفین چنین حقی  برای وی در نظر گرفته باشند. فقط یک نفر میتواند بدون اینکه از طرفین عقد باشد، عقد را فسخ کند و ان ثالث ذوالخیار شرط است.

نکته6) در این تعهد بین ثالث و مشروط له رابطه حقوقی ایجاد نمیشود.لذا اگر متعهد به تعهد خود عمل نکرد ثالث نمیتواند  مشروط له را ملزم کند تعهد توسط دیگری انجام شود.زیرا این تعهد یک لطف در حق ثالث است.مشروط له هم نمیتواند ثالث را تغییر دهد.تنها یک استثنا وجود دارد و ان در بیمه عمر است که فرد بیمه گذار میتواند ذینفع بیمه را تغییر دهد.

نکته7) تعهد به نفع ثالث شبیه عقد ضمان نقل ذمه است.زیرا دراین ضمان مضمون عنه  شبیه ثالث است و ضمان باعث سقوط دین وی میشودو دینی از ثالث(مضمون عنه ) برداشته میشود(در تعهد نفعی برای ثالث ایجاد میشود).همچنین وی در عقد شرکتی ندارد و عقد ضمان بین ضامن و مضمون له منعقد میشود.اقاله ضمان نقل ذمه غیرنافذ است.چون خلاف حقوق مکتسبه ثالث است.اما اقاله وقف و نکاح باطل است چون با حقوق افراد جامعه مواجه هستیم.

نکته8) تعهد به نفع ثالث قابل مقایسه با حواله نیست.چون حواله خود اصل نسبی بودن قراردادهاست و سه اراده ای ست و نیاز به قبولی داریم و در صورت اقاله ،شخص بری در آن شرکت دارد. اما در تعهد به نفع ثالث  نیازی به قبولی ثالث نیست.

نکته9) " در حکم ضمان" که در ماده 727 ق.م آمده است با ضمان متفاوت است.در حکم ضمان همان حواله و سه اراده ای است و اقاله بر بری نیاز به قبولی سه نفر دارد. اما همان طور که گفته شد در ضمان نقل ذمه مضمون عنه در عقد شرکتی ندارد.

نکته10) ضمان ضم ذمه به ذمه قابل اقاله نیست.چون این ضمان از یک طرف لازم است و از یک طرف جایز.در حالی که اقاله مخصوص عقود لازم است.

 ادامه دارد...


ارسال نظر

امینه خراسانی، وکیل پایه یک دادگستری
11 اردیبهشت 1402