نکته1) واژه غرامت عام است و شامل خسارت قراردادی و غیر قراردادی می‌شود.خسارت قراردادی یعنی طرفین برای عدم یا تاخیر انجام تعهد خسارتی در نظر بگیرند.خسارت غیر قراردادی یعنی خسارتی در قراردادپیش بینی نشده باشدولی طبق قواعد مسوولیت مدنی با اثبات تخلف و زیان وارده، متعهد محکوم به پرداخت شود.مثل اتلاف و تسبیب.بهتر است در قرارداد چنین توافق شود:متعهد تعهد نمود جهت جبران خسارت قراردادی مبلغ ...ریال پرداخت نماید .چنانچه خسارت وارده
بیش از این مبلغ شد، مازاد بر آن از باب غرامت قابل مطالبه است.
نکته2) خسارت ناشی از عدم النفع یا خسارت از خسارت قابل مطابه نیست. به طورمثال؛فروشنده: خانه ام را فروختم به شرط اینکه بتوانم تا یک سال معامله را فسخ کنم.مشتری: قبول، در صورت فسخ ما به التفاوت قیمت روز را پرداخت کن( این عدم النفع است و صحیح) .اما اگر بگوید: قبول ، در صورت فسخ علاوه بر مابه التفاوت قیمت روز،خسارت تاخیر از روز معامله را هم پرداخت کن!(این خسارت ناشی از عدم النفع است و قابل مطالبه نیست).
نکته3) می‌توان به طورصریح در مورد اینکه تشخیص نقض قرارداد با چه کسی است تراضی کرد.به طور مثال به تشخیص کارفرما یا...البته طرف مقابل می‌تواند خلاف تشخیص را در دادگاه ثابت کند.لذا جهت جلوگیری از این اقدام، بهتر است از طریق مراجع قضایی نقض قراردادثابت گردد و مراتب فسخ به طرف مقابل اعلان شود.
نکته4) اصل بر عدم است.لذا وقتی نقض قرارداد صورت گرفت، در تعهدات موجبه(کاری را باید انجام دهد) ،متعهد مدعی است چرا که خلاف اصل عدم ادعا می‌کند.اما در تعهدات سالبه(متعهد کاری را نباید انجام دهد)، متعهدله مدعی است .
نکته5) بهتر است در خصوص روش جبران خسارت در قرارداد توافق کرد.در غیر این صورت مطابق قانون مدنی ابتدا باید متهعد را الزام به انجام تعهد کرد و در صورت امتناع در گام بعدی به هزینه متعهد، تعهد توسط دیگری انجام شود و در صورتی که این کار هم میسر نشود نوبت به فسخ قرارداد می‌رسد.
ادامه دارد...
امینه خراسانی، وکیل پایه یک دادگستری
10 دی 1401