ماده ۲۱ قانون نظام صنفی به تعریف اتحادیه پرداخته و در تبصره یک آن را دارای شخصیت حقوقی و غیرانتفاعی معرفی میکند که در مرجع ثبت شرکت ها به ثبت میرسد،سرمایه و سهام ندارد، مشمول قانون تجارت نیست، مجمع عمومی عادی/فوقالعاده ندارد.
با توجه به تبصره یک ماده فوق این سوال مطرح میشود که آیا میتوان از تصمیماتی که در اتحادیه گرفته شده ، در دیوان عدالت اداری شکایت نمود؟
تعريف دیوان عدالت اداری مشخص است: در دیوان قابلیت شکایت از تصمیمات ادارات و سازمانهای دولتی وجود دارد بنابراین نمیتوان شکایت را به طرفیت اتحادیه در دیوان مطرح نمود ! بلکه تمامی موارد شکایت از اتحادیه در خود قانون نظام صنفی تعریف گردیده ؛ هرآنچه مربوط به قانون نظام صنفی است در خود این قانون حل و فصل میشود و به محاکم عمومی ارجاع نمیگردد!
مهمترین وظایف اتحادیه:
●صدور پروانه کسب
●نظارت بر واحدهای صنفی
●رسیدگی به شکایت از واحدهای صنفی
●ساعت کار واحدها را اتحادیه تعیین مینماید
●نرخ کار و خدمات را اتحادیه تعیین میکند
●نظارت بر عملکرد واحدهای صنفی با اتحادیه است
اتحادیه یک نهاد بالا دستی به نام اتاق اصناف دارد . نهاد اتاق اصناف ایران مرجع هماهنگ کننده و ناظر بر اتاق های اصناف شهرستان ها میباشدنکته: در صورت بروز اختلاف بین اتحادیه با اتاق اصناف؛ نظر اتاق اصناف ملاک است
سازمان صنعت و معدن و تجارت نهاد بالادستی اتحادیه و اتاق اصناف است که برای آن یک کمیسیون نظارت تعریف شده ، تصمیمات این کمیسیون قابل شکایت و قابل ابطال در دیوان عدالت اداری است.